Artikel

Column Marion Visser

Marion Visser weet als geen ander waar praktijk en theorie elkaar raken. Ze runt haar eigen praktijk voor remedial teaching in Rotterdam, werkt als rt’er op een vmbo-school en is opgeleid gedragsspecialist. In elke editie van het Tijdschrift voor Inclusief Onderwijs & Remedial Teaching deelt zij haar scherpe blik op het onderwijs van binnenuit. Verwacht geen beleidsjargon, maar observaties uit het klaslokaal, rake vragen en stevige opinies – altijd geschreven vanuit haar dagelijkse werk met leerlingen én collega’s.

De cognitieve fundamenten van leesbegrip

Waarom strategieën op zichzelf niet genoeg zijn Veel leerlingen leren netjes strategieën toepassen tijdens het lezen: ze stellen vragen, letten op signaalwoorden, maken voorspellingen. En toch blijft het begrip vaak oppervlakkig. Wat gaat er mis? In dit artikel laat Elvira Pont zien dat effectieve strategieën niet kunnen werken zonder een stevige cognitieve basis. Lezen met begrip vraagt méér dan techniek: het vraagt om het kunnen vasthouden, ordenen, verbinden en monitoren van informatie. Pont beschrijft vier cognitieve fundamenten die samen het fundament vormen van leesbegrip: werkgeheugen, informatieverwerking, het kunnen afleiden van verbanden en metacognitie. Als remedial teacher of taalexpert krijg je met dit artikel scherp inzicht in waarom sommige leerlingen blijven hangen in oppervlakkige verwerking – en wat je daaraan kunt doen.

Een vernieuwde aanpak bij Laterna Magica

Een vernieuwde aanpak bij Laterna Magica. Hier gebeurt het al: inclusief onderwijs zonder muren en hokjes. Wat als we het onderwijs echt zouden inrichten rond het kind? Niet langer gedwongen door jaargroepen, methodes of klassieke klaslokalen, maar gebaseerd op nieuwsgierigheid, talent en persoonlijke leerwegen? Bij Laterna Magica in Amsterdam is dat geen toekomstbeeld, maar dagelijkse praktijk. In deze school zonder vaste klassen, met units in plaats van groepen en coaches in plaats van leerkrachten, staat maatwerk centraal. In een tijd waarin het lerarentekort, passend onderwijs en motivatieproblemen de voorpagina’s domineren, laat Laterna Magica zien dat het anders kan. Directeur Susanne Roobeek vertelt hoe het team onderwijs ontwerpt als een leef- en leergemeenschap, waar zorg niet iets is dat erbij komt, maar vanaf het begin ín het onderwijs verweven zit. Een inspirerend gesprek over pedagogische visie, co-teaching, het belang van eigenaarschap – en waarom dit vernieuwende concept steeds meer bezoekers trekt van collega-scholen.

Interessant in het Land - 33/2

Met de vakanties en vrije dagen in zicht is dit hét moment om inspiratie op te doen – voor jezelf, je leerlingen én hun ouders. Denk aan een bezoek aan een fascinerend museum, een leerzame workshop, een inspirerende lezing, een e-book of zelfs een nieuwe app waar je mee aan de slag kunt gaan. Zo combineer je ontspanning met nieuwe inzichten en blijf je jezelf ontwikkelen terwijl je even oplaadt!

LBRT-onderzoek benadrukt belangrijke rol van remedial teacher in voortgezet onderwijs

Remedial teachers in het voortgezet onderwijs maken écht het verschil, voor leerlingen én docenten. Uit het nieuwste LBRT-onderzoek blijkt dat rt’ers niet alleen leerlingen begeleiden bij dyslexie, ADHD en rekenproblemen, maar ook docenten ondersteunen, beleid ontwikkelen en meedenken over passend onderwijs. Toch voelt 40% zich nog een ‘eenpitter’ binnen de school. De behoefte aan samenwerking, erkenning en gerichte bijscholing (zoals op het gebied van executieve functies, motivatie en digitale leermiddelen) groeit snel. Dit artikel laat zien hoe breed de rol van de rt’er inmiddels is, waar kansen liggen voor een sterkere positionering in de school, en waarom hun bijdrage onmisbaar is voor inclusief en toekomstgericht onderwijs. Een must-read voor wie werk wil maken van echte leerlingondersteuning.

Leer tieners omgaan met stress - 33/2

Tieners groeien op in een wereld vol prestatiedruk, waarin academische verwachtingen, sociale media en sportambities zich opstapelen, met soms blijvende gevolgen voor hun mentale en fysieke gezondheid. Chronische stress kan tijdens de adolescentie de hersenontwikkeling aantasten—studies suggereren dat COVID-gerelateerde stress hersenen van tieners enkele jaren “ouder” maakte—en leidt tot leerproblemen, slaapproblemen, spanningsklachten en verzwakt immuunsysteem. Juist omdat hun prefrontale cortex nog in ontwikkeling is en sociale druk via online platforms extra hard aankomt, lopen zij meer risico op angst, depressie en concentratieverlies. Remedial teachers kunnen met individuele begeleiding, executieve-functietraining en bemiddeling tussen school en thuis stresssignalen vroegtijdig oppakken en veerkracht versterken. Scholen ondersteunen door mindfulness-oefeningen en haalbare toetsdruk, ouders door open gesprekken en realistische verwachtingen. Het werkboek Stres minder en ontspan meer (basen op wetenschappelijke technieken, 40 oefeningen) biedt tieners praktische tools om stress te herkennen en te beheersen, en vormt zo een waardevolle aanvulling op deze geïntegreerde aanpak.

Mijn bedrijf - 33/2

Als zelfstandig remedial teacher draag je zelf de verantwoordelijkheid voor je pensioen, belastingaangifte en zakelijke inrichting: je bouwt aanvullend pensioen op (adviezen gaan uit van 70 % van je laatstgenoten inkomen), doet vóór 1 mei (of 1 juli bij verblijf in het buitenland) aangifte en houdt 20 % van je inkomsten apart voor later. Investeer continu in persoonlijke ontwikkeling met vakgerichte cursussen en blijf op de hoogte van correcties, zoals de reisvergoeding van 23 cent per kilometer. Houd ook de ontwikkelingen rond stagevergoeding in de gaten, Eppo Bruins pleit voor versnelling én wettelijke maatregelen als het tempo uitblijft. Profiteer van subsidies voor financiële educatie en volg de groei van particuliere scholen, en overweeg een zakelijke rekening voor overzicht en professionaliteit. Vergeet niet dat scholingskosten aftrekbaar zijn zodra ze direct verband houden met je praktijk.

Nederlandse rekenprestaties in internationaal daglicht - 33/2

De eind december 2024 gepubliceerde TIMSS 2023-gegevens tonen dat Nederlandse groep 6-leerlingen met circa 525 punten nog boven het mondiale gemiddelde van 500 scoren, maar licht zijn gedaald ten opzichte van de 530 punten in 2019. De coronajaren en tijdelijke NPO-inzet lijken de groei te remmen: er komen meer zwakke rekenaars bij, terwijl de toppers stabiel blijven. De discussie over realistisch versus traditioneel rekenen laait weer op nu landen als Singapore en Estland doorstijgen en Vlaanderen sterk terugvalt. Nederland houdt daarentegen zijn reken- en wetenschapsprestaties redelijk constant. Onderzoekers roepen op tot een scherper rekenbeleid met vroege differentiatie, gedegen automatiseren van basisvaardigheden, professionele bijscholing en zorgvuldige inzet van digitale tools, en benadrukken de cruciale rol van de remedial teacher bij extra ondersteuning. Met de volgende TIMSS-ronde in 2027 en nationale peilingen wordt duidelijk of deze maatregelen werken.

Recensies - 33/2

Iedere editie bespreekt de redactie een nieuw of vernieuwd boek, een publicatie of uitgave die relevant is voor remedial teachers en onderwijsprofessionals. We kijken kritisch, kiezen zorgvuldig en laten steeds zien wat een titel kan betekenen voor de praktijk van vandaag.

Taalonderwijs op de schop

Na jaren werken met verouderde lespakketten slaan basisscholen nu een nieuwe koers in: aangescherpte OESO-rapporten en concept-kerndoelen vragen om geïntegreerd taalonderwijs waarin lezen, schrijven, spreken, luisteren en digitale geletterdheid samenkomen in rijke thema’s. Nieuwe methodes als Nieuw Nederlands Junior, Staal 2, Pit, Taal Actief 5, Taaljacht, Blink Taal & Lezen en Wetenswaardig verbinden grammatica, woordenschat en tekstbegrip aan wereldoriëntatie en betekenisvolle eindtaken. Dankzij groeischriften, rubrics en formatieve evaluatie kunnen leerkrachten en remedial teachers gericht pre-teachingslessen en differentiatie inzetten voor zwakkere lezers, anderstaligen en zelfstandige leerlingen. Scholen kiezen de bouwstenen die passen bij hun visie en populatie, maar dit vraagt wel investering in training en samenwerking. Zo wordt taal geen los vak, maar een middel om te communiceren, ontdekken en kritisch denken, en ontstaat toekomstbestendig, effectief en inclusief taalonderwijs.

Tieners, schermen en smartphones: wat zegt de wetenschap?

Tieners, schermen en smartphones: wat zegt de wetenschap? Sociale media zijn overal. Waar roken en alcohol voor jongeren streng gereguleerd zijn, is TikTok, YouTube of Snapchat altijd binnen handbereik – tot diep in de nacht. Dat roept vragen op: wat betekent die voortdurende digitale prikkelstroom voor de mentale gezondheid van tieners? En wat kunnen onderwijsprofessionals doen om grip te krijgen op het schermgedrag van leerlingen? In dit artikel zet Tijdschrift voor Remedial Teaching de nieuwste wetenschappelijke inzichten op een rij. We kijken naar wat langdurig schermgebruik doet met slaap, stemming en leerprestaties, maar ook naar de kansen die digitale media kunnen bieden. Want niet elk scherm is een probleem – en niet elke minuut online is verloren tijd. Juist voor remedial teachers liggen er mogelijkheden om jongeren bewuster, gezonder én mediawijzer te begeleiden in een digitale wereld die niet meer weggaat.

Visuele aandacht bij leesonderwijs

Visuele aandacht als ontbrekende schakel in het leesonderwijs In het leesonderwijs ligt de focus al decennialang op klanken, letters en fonologisch bewustzijn. Terecht, want fonologische tekorten vormen een bewezen basis van dyslexie. Toch blijven sommige leerlingen hardnekkige leesproblemen houden, óók na intensieve klankinstructie. Tegelijkertijd nemen signalen toe dat leerlingen visuele klachten ervaren bij het lezen – van wiebelende letters tot moeite met het richten van hun aandacht op een woordregel. Is er meer aan de hand dan alleen taalverwerking? In dit artikel duikt Jori van der Meer in de rol van visuele aandacht bij leesproblemen. Wat zegt wetenschappelijk onderzoek over de relatie tussen visuele aandacht en stoornissen zoals dyslexie, TOS en ADHD? En vooral: wat kunnen remedial teachers hiermee in hun dagelijkse praktijk? Een actuele en relevante blik op wat zich misschien al die tijd net buiten ons gezichtsveld bevond.

Zin in Lezen

Nieuw in het tijdschrift: kinder- en jeugdboeken onder de loep Voor elke remedial teacher is het een bekend gegeven: leesplezier opent deuren. Niet alleen naar taalvaardigheid, maar ook naar zelfvertrouwen en motivatie. Daarom starten we in het Tijdschrift voor Inclusief Onderwijs en Remedial Teaching met een gloednieuwe rubriek over kinder- en jeugdboeken. In elke editie kiezen we een verbindend thema en selecteren we titels die ertoe doen – in de klas én daarbuiten. Deze eerste aflevering staat in het teken van leesplezier voor álle leeftijden. Want vrij lezen, zo blijkt keer op keer uit onderzoek, is misschien wel de krachtigste impuls voor taalontwikkeling die er is.

Casus uitgewerkt tijdens intervisie - 31/5

Dagboek - 31/5

Denktalent bij kleuters? - 31/5

Sommige jonge kinderen blinken al vroeg uit in denken en leren – een zogenoemd *denktalent*. Toch wordt een cognitieve voorsprong niet altijd tijdig herkend, wat kan leiden tot demotivatie en gedragsproblemen. In dit artikel ontdek je hoe het stimuleren van creatieve denkvaardigheden niet alleen helpt bij de signalering van cognitief talentvolle kinderen, maar ook bijdraagt aan hun brede ontwikkeling. Denkvragen, rijke leeromgevingen en spel bieden kansen om kinderen uit te dagen én te observeren. Modellen zoals het drieringenconcept tonen aan dat creativiteit een cruciale component is van potentieel. Het artikel biedt praktische handvatten, zoals denksleutels, waarmee onderwijsprofessionals kinderen op een speelse en betekenisvolle manier kunnen uitdagen. Door denken te stimuleren vóórdat we gaan signaleren, bouwen we aan een inclusief onderwijsaanbod waarin elk kind de ruimte krijgt om zijn of haar talent te laten zien. Lees verder voor inspiratie, voorbeelden en direct toepasbare ideeën uit de praktijk.

Efficiënt automatiseren en rekenfeiten is mogelijk - 31/5

Veel leerlingen lopen vast op basisbewerkingen doordat hun rekenfeitenkennis onvoldoende geautomatiseerd is. Alleen herhaald oefenen blijkt vaak niet genoeg – een gerichte, efficiënte aanpak is nodig. In dit artikel lees je waarom automatiseren zo belangrijk is, hoe het werkgeheugen ontlast wordt en wat effectieve oefenvormen zijn. Je krijgt praktische tips voor de remedial teachingpraktijk én ontdekt hoe de webapplicatie *Analyse van de Rekenfeiten* helpt bij het in kaart brengen en aanpakken van individuele rekenhiaten. Met een adaptieve, op maat gemaakte leeromgeving wordt gericht geoefend aan wat écht nodig is. Een must-read voor iedereen die rekenproblemen bij de kern wil aanpakken!

Eigen praktijk en belastingen - 31/5

Veel (remedial) ondernemers zien op tegen belastingen en administratie, maar een actuele en overzichtelijke boekhouding is cruciaal – niet alleen voor de Belastingdienst, maar vooral voor jezelf. In dit artikel lees je waarom een goede administratie loont: van BTW- en inkomstenbelasting tot het slim benutten van ondernemersaftrekken zoals de zelfstandigenaftrek en KIA. Ontdek hoe je met tussentijdse aanpassingen aan je voorlopige aanslag belastingrente voorkomt en meer grip krijgt op je financiën. We leggen uit hoe toeslagen werken, welke grenzen gelden én waarom het verstandig is om na te denken over arbeidsongeschiktheid en pensioen. Ook komt de afweging naar een BV aan bod. Kortom: een must-read voor ondernemers die hun financiën op orde willen brengen én houden!

Er zijn meer klanken dan letters … - 31/5

In de Calvingroep, een innovatieve onderwijsvoorziening voor jonge kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong, wordt taalontwikkeling benaderd vanuit nieuwsgierigheid en betekenisvolle contexten. Centraal staat de didactiek van Dolf Janson, waarbij klanken en letters bewust gescheiden worden aangeboden. Leerlingen onderzoeken klanken in een klankstation en verkennen lettervormen in een letterstation, wat leidt tot een diepere taalverwerking. Door thematisch en zonder methodegebonden werkboeken te werken, ontstaat ruimte voor maatwerk en differentiatie. Spellen en lezen worden via spel, gesprekken en reflectie verbonden aan eigen ontdekkingen. Deze aanpak stimuleert zelfregulatie, eigenaarschap en leesplezier. Zowel leerkrachten als remedial teachers kunnen met deze materialen gericht afstemmen op individuele leerbehoeften. De methodiek vraagt deskundigheid en flexibiliteit, maar levert betrokken en gemotiveerde leerlingen op die met vertrouwen en inzicht hun taalvaardigheid ontwikkelen.

Geheimhoudingsverklaring tekenen, wel of niet doen? - 31/5

Heeft u mijn verslag gelezen? - 31/5

In Nederland heeft maar liefst 1 op de 9 volwassenen moeite met lezen en schrijven. Dit heeft grote gevolgen: van problemen op werk tot misverstanden in de zorg. Veel informatie die professionals schrijven, is nog te moeilijk. Vooral ouders begrijpen verslagen over hun kind soms niet, en lezen ze daarom niet. Dit artikel laat zien waarom schrijven op taalniveau B1 zo belangrijk is en hoe je dat doet. Met praktische tips zoals kortere zinnen, het vermijden van vaktaal en het schrijven vanuit het perspectief van de lezer. Het artikel daagt remedial teachers en andere professionals uit om niet alleen mondeling goed af te stemmen, maar ook schriftelijk beter te communiceren. Wil je écht dat je boodschap aankomt? Dan begint dat bij begrijpelijke taal. Ontdek hoe je dat aanpakt in dit artikel.

Houd een remedial teaching traject kort, bondig en met een resultaatgerichte aanpak - 31/5

Carin Bakker-van Lienden ademt onderwijs. Wat begon met een meisjesdroom om juf te worden, groeide uit tot een veelzijdige carrière als leerkracht, leesexpert en eigenaar van RT-praktijk *Taal in Balans*. In dit interview vertelt Carin hoe haar liefde voor lezen, spelling en begeleiding leidde tot een eigen praktijk waarin ze leerlingen én scholen ondersteunt met deskundig en resultaatgericht onderwijsadvies. Ze deelt hoe zij remedial teaching inzet als tijdelijk, doelgericht instrument én benadrukt het belang van professionele begeleiding. Haar visie: iedereen kan leren, mits de aanpak klopt. Laat je inspireren door haar bevlogenheid, praktische inzichten en het verhaal van een leerling dat alles veranderde. Een must-read voor iedereen die gelooft in de kracht van goed onderwijs!

Interprofessioneel samenwerken rondom het kind - 31/5

Als remedial teacher (rt’er) kijk je met een unieke, specialistische bril naar kinderen. Die waardevolle blik verdient een prominente plek in het netwerk rondom het kind. Dit artikel verkent hoe interprofessionele samenwerking – met ouders, leerkrachten, intern begeleiders en andere experts – leidt tot optimale ontwikkeling. Wat maakt samenwerking écht interprofessioneel? Hoe voorkom je eilandjesdenken en word je als rt’er een onmisbare verbinder in het onderwijs? Ontdek hoe je je expertise beter zichtbaar maakt, hoe je elkaars rol versterkt én hoe gezamenlijke doelen het kind écht verder helpen. Met praktische handvatten, voorbeelden en een reflectietool ga je zelf aan de slag. Samen kom je verder!

Mijlpalen en leermomenten - 31/5

Momentum - 31/5

Recensies - 31/5

Redactioneel - 31/5

Remedial Playing - 31/5

Succesvolle intervisie, dat doe je zo! - 31/5

Administratie voor belastingaangiften - 31/4

Ondernemers zijn wettelijk verplicht hun administratie zeven jaar (en soms langer) te bewaren. Niet alleen om aan de regels te voldoen, maar vooral om vervelende verrassingen te voorkomen. Want zonder correcte en complete administratie kan de Belastingdienst zélf jouw winst en belasting vaststellen — en dan moet jij maar bewijzen dat dat niet klopt. Denk aan kasadministratie, facturen, bankafschriften, contracten én digitale bestanden, inclusief e-mails met bijlagen. Ook software en databestanden vallen onder de bewaarplicht. Alles moet in originele vorm bewaard blijven. Printjes zijn niet genoeg! Lees in het volledige artikel welke gegevens je precies moet bewaren, hoe je dat correct doet én waarom een goede audit trail cruciaal is voor controle. Voorkom fouten, boetes of het verlies van belastingvoordelen. Een slimme administratie is jouw beste bescherming.