Artikel
De Grote Sprong: Van basisschool naar voortgezet onderwijs - 31/4
De uitdagingen van hoogbegaafde adolescenten - 31/4
De ontwikkeling naar volwassenheid is voor iedere jongere een uitdaging, maar voor hoogbegaafde adolescenten vaak extra complex. Ondanks hun talent, raken zij regelmatig in de knel door een gebrek aan leervaardigheden: leren ging immers altijd vanzelf. Pas in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs ontstaan problemen, wanneer inzet, planning en doorzettingsvermogen cruciaal worden. Deze jongeren dreigen dan te gaan onderpresteren, met alle gevolgen van dien voor zelfbeeld en toekomstperspectief. Dit artikel gaat in op de oorzaken van onderpresteren bij hoogbegaafde leerlingen, het belang van vroege signalering en effectieve begeleiding, én hoe scholen structureel kunnen ondersteunen in het ontwikkelen van leervaardigheden. Een must-read voor wie werkt met deze doelgroep!
Deze column voldoet - 31/4
Emoties tijdens conflicten tussen ouders en adolescenten - 31/4
Tijdens de adolescentie verandert de ouder-kindrelatie fundamenteel: van hiërarchie naar gelijkwaardigheid. Dat gaat vaak gepaard met meer conflicten, en dat is niet per se negatief. Volgens hoogleraar Susan Branje bieden deze botsingen kansen voor ontwikkeling. Als ouders en jongeren tijdens conflicten flexibel kunnen schakelen tussen boosheid, begrip en zelfs humor, ontstaat een veilige, open relatie waarin emotieregulatie groeit. Die emotionele variabiliteit blijkt cruciaal: het helpt jongeren bij het ontwikkelen van autonomie én versterkt de band met hun ouders. Ouders die ruimte geven voor emoties, positief én negatief, bouwen samen met hun kind aan een gelijkwaardige en veerkrachtige relatie. Een must-read voor iedereen die wil begrijpen hoe botsen soms juist verbindt.
“Focus in begeleiding ook op mentale gezondheid” - 31/4
In dit interview deelt hoogleraar Jongerenwelzijn Gonneke Stevens de laatste inzichten uit ruim twintig jaar onderzoek naar het welzijn van jongeren in Nederland. Met als focus mentale gezondheid, sociale relaties en de invloed van schooldruk en sociale media, schetst ze een genuanceerd beeld van de zorgen én kansen voor de jeugd van nu. Vooral meisjes in het voortgezet onderwijs rapporteren meer stress en mentale klachten. Stevens benadrukt het belang van preventie, vroege signalering en samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg. Ook voor remedial teachers zijn deze inzichten van groot belang: mentale gezondheid en leerprestaties zijn nauw met elkaar verbonden. Lees verder voor feiten, cijfers en aanbevelingen die iedere onderwijsprofessional zou moeten kennen.
Geen cijfers zonder relatie, denk hier maar eens over na! - 31/4
In een wereld waarin cijfers direct via apps binnenkomen, verliezen we iets fundamenteels: de pedagogische relatie tussen leraar en leerling. Leerlingen krijgen ‘s avonds om 23.00 uur nog een onvoldoende binnen, ouders worden realtime op de hoogte gebracht, en een cijfer is geen leermoment meer, maar een oordeel: “Voldoe ik?” Dit artikel werpt een kritisch licht op de digitalisering van het onderwijs en hoe het contact tussen leerling, ouder en leraar verschuift van begeleiden naar controleren. Wat doet dit met de prestatiedruk? En hoe kunnen we als onderwijsprofessionals bewust blijven sturen op pedagogisch verstandige keuzes? Een must-read voor iedereen die met jongeren werkt en hen méér wil bieden dan alleen een cijfer.
Maak het verschil voor elk kind - 31/4
Maak rekenen leuk - 31/4
Veel rekenzwakke leerlingen rekenen in de bovenbouw nog steeds tellend, zonder grip op de structuur van ons tientallig stelsel. Numicon Remediërend Rekenen biedt hiervoor een krachtige oplossing. Met gestructureerde vormen, ontwikkeld op basis van de aanpak van Stern en Bruner, leren kinderen hoeveelheden visueel en betekenisvol te verbeelden. Zo bouwen ze van jongs af aan aan een sterk getalbegrip en leren ze rekenen vanuit inzicht in plaats van routine. Deze multisensorische methode helpt kinderen informatie beter te organiseren, te koppelen aan bestaande kennis én te automatiseren. Rekenproblemen worden zo aangepakt bij de wortel. Het artikel laat zien hoe Numicon werkt, waarom het effectief is, en hoe belangrijk het is om via concreet handelen en rekentaal een stevig fundament te leggen voor rekenontwikkeling. Een inspirerende leeservaring voor iedereen die rekenonderwijs beter wil begrijpen – en verbeteren.
'Motivatie stimuleren door zelfreflectie en samenwerking' - 31/4
Debby Merkelbach combineert haar kennis van orthopedagogiek en remedial teaching met een sterke passie voor jongeren. In haar praktijk “Leer-Maatje” helpt ze basisschool- en middelbare scholieren met leerproblemen, motivatie en studievaardigheden. Ook geeft ze trainingen op een VO-school, zoals “Snel leren = leuk leren”. Haar aanpak is persoonlijk, praktisch én resultaatgericht. Ze benadrukt het belang van leren leren, laat jongeren hun eigen motivatie ontdekken en werkt nauw samen met scholen. Debby is onlangs weer aangesloten bij de LBRT, om haar professionaliteit te onderstrepen. Nieuwsgierig naar haar visie op werken met pubers, haar tips én hoe een mindmap effectiever kan zijn dan een samenvatting? Lees het volledige artikel!
PUBER-TIJD!!! - 31/4
Waarom gedragen pubers zich zoals ze doen? Neuropsycholoog Margriet Sitskoorn legt uit hoe het puberbrein tussen de 10 en 24 jaar nog volop in ontwikkeling is — vooral in de gebieden die verantwoordelijk zijn voor aandacht, planning en emotieregulatie. Ze bespreekt hoe gewoontes ontstaan, waarom afleren lastig is en hoe we met structuur, herhaling en het juiste voorbeeld pubers wél kunnen helpen. Slaap, liefde en regelmaat zijn daarbij cruciaal, net als écht contact en het stimuleren van het ‘genotscentrum’ door positieve aandacht. De omgeving speelt een grote rol: hersenen veranderen namelijk continu door wat we doen, leren en ervaren. Een inspirerend artikel vol inzichten voor iedereen die met jongeren werkt of leeft.
Recensies - 31/4
Redactioneel - 31/4
Ruimte voor talen - 31/4
In meertalige klaslokalen is het verleidelijk om enkel de doeltaal te gebruiken, bijvoorbeeld het Nederlands, en andere talen buiten de les te houden. Maar wat als juist die thuistalen het leren kunnen ondersteunen? Dit artikel zet uiteen hoe het idee van “translanguaging” ruimte maakt voor alle talen die de klas binnenkomen, en hoe dat het onderwijs kan verrijken. Aan de hand van voorbeelden uit New York en eigen onderzoek laat de auteur zien hoe het strategisch toelaten van andere talen leerlingen helpt om instructies beter te begrijpen, actiever mee te doen én zich zekerder te voelen in het leerproces. Translanguaging is daarbij geen doel op zich, maar een doordacht middel dat lesdoelen en -fasen kan versterken. Voor wie lesgeeft in het meertalig voortgezet onderwijs biedt dit artikel concrete inzichten: wanneer is het zinvol om een korte vertaalslag te maken? Hoe kan je als docent de thuistalen benutten zonder het Nederlands uit het oog te verliezen? En hoe bied je leerlingen daarmee meer stem in hun leerproces?
Terug naar school vol met puppies, pubers en groei - 31/4
ERW of D? - 31/3
Wat is het verschil tussen ernstige rekenproblemen en dyscalculie? En wat betekent dat voor het onderwijs? Deze bijdrage blikt terug op het boek *Dyscalculie in discussie* en onderzoekt actuele vragen rondom diagnostiek, begeleiding en de rol van het rekenonderwijs. Met inzichten uit de neurowetenschap, praktijkvoorbeelden en kritische vragen over leerbaarheid en onderwijsaanpassing, biedt het artikel een scherp beeld van wat effectieve ondersteuning vraagt. Ook de impact van digitalisering op rekenonderwijs en denkontwikkeling komt aan bod. Een must-read voor iedereen die zich bezighoudt met passend rekenonderwijs in een snel veranderende wereld.
Formuleerfouten in het voortgezet onderwijs: inzichten uit recent empirisch onderzoek - 31/3
Onderwijs in correct formuleren, zoals het vermijden van pleonasmen en foutieve bijzinnen, is een vast onderdeel van het schoolvak Nederlands. Maar hoe effectief is deze aanpak eigenlijk? In dit artikel wordt kritisch gekeken naar traditioneel formuleeronderwijs en worden recente onderzoeksresultaten besproken. De conclusie: het huidige onderwijs is vaak te normatief, onvoldoende onderbouwd en sluit slecht aan bij de echte schrijfproblemen van leerlingen. Aan de hand van drie concrete aanbevelingen – gebaseerd op contextgericht, betekenisvol en taalbewust onderwijs – laat het artikel zien hoe remedial teachers leerlingen effectiever kunnen begeleiden bij hun schrijfvaardigheid. Door in te zetten op fouten die leerlingen echt maken, formuleren in context aan te bieden en het omgaan met taalnormen, taalwerkelijkheid en taalgevoel te stimuleren, ontstaat krachtiger en relevanter schrijfonderwijs. Lees het volledige artikel voor een onderbouwde visie op hoe formuleren wél werkt.
Heb je al gebruik gemaakt van ChatGPT? - 31/3
Kinderen één-op-één begeleiden geeft me veel voldoening - 31/3
Henriëtte Berkvens is intern begeleider op een SBO-school in Limburg en heeft ruime ervaring in het basisonderwijs én als remedial teacher. In dit interview deelt zij haar loopbaanpad, de impact van haar LBRT-registratie, en haar visie op de kracht van samenwerking tussen onderwijs en zorg. Henriëtte benadrukt het belang van remedial teaching, zeker in het regulier onderwijs, en geeft een inkijkje in hoe haar school werkt met individuele leerlijnen en passende perspectieven. Ook vertelt ze over de waardevolle samenwerking met zorgpartners én een inspirerend praktijkvoorbeeld van een leerling voor wie RT het verschil maakte.
Nederlands onderwijs in het buitenland, een wereld aan mogeljkheden! - 31/3
Een tijdje wonen in het buitenland met je gezin, wie wil dat nu niet? Redactielid Thea Verberk-Bot maakte die droom waar en verhuisde voor vijf maanden naar Kreta met haar man en drie kinderen. Maar hoe organiseer je onderwijs als je kinderen leerplichtig zijn? In dit artikel lees je alles over de regels rondom de leerplicht, het belang van inschrijving, en hoe Nederlands Taal- en Cultuuronderwijs via Stichting NOB werkt. Ook maak je kennis met NTC-school Het Klokhuis op Kreta, waar kinderen uit expatgezinnen doelgericht en op maat les krijgen. Thea deelt haar ervaringen én praktische tips over de combinatie van een Griekse school, NTC-onderwijs en thuisonderwijs. Een inspirerend verhaal voor iedereen die droomt van een tijdelijk buitenlands avontuur met kinderen!
Omgaan met sensorische verwerkingsverschillen bij leerlingen - 31/3
Een kind dat wiebelt, zich snel terugtrekt of heftig reageert op aanraking kan meer nodig hebben dan alleen ‘grenzen en structuur’. In dit interview vertelt Carol Stock Kranowitz, auteur van de bestseller Uit de Pas, over Sensory Processing Disorder (SPD): een vaak gemiste oorzaak van gedragsproblemen in de klas. Ze legt uit hoe je SPD herkent, welke typen er zijn, en hoe je als leerkracht of remedial teacher steun biedt. Met praktische tips over rust, routines en beweging laat Kranowitz zien hoe je leerlingen helpt grip te krijgen op hun zintuiglijke wereld. Een must-read voor wie méér wil begrijpen van ogenschijnlijk ‘moeilijk’ gedrag in de klas.
Read this... - 31/3
Zowel de leesvaardigheid als het leesplezier van Nederlandse tienjarigen is tussen 2016 en 2021 gedaald. Dit blijkt uit het internationale leesvaardigheidsonderzoek PIRLS-2021, waarvan het Expertisecentrum Nederlands afgelopen mei de resultaten heeft gepubliceerd. Niet langer scoren Nederlandse leerlingen boven het gemiddelde van Westerse landen. Ze presteren dus niet alleen minder goed dan voorheen, maar doen het ook minder goed in vergelijking met andere landen. We proberen hier met elkaar verandering in aan te brengen. Hier enkele tips om het lezen in de zomervakantie te bevorderen.
Recensies - 31/3
Remedial teaching aan leerlingen met een visuele beperking... aat zien wat jij kan! - 31/3
Leerlingen met een visuele beperking verdienen onderwijs dat écht aansluit bij hun behoeften. In dit artikel leggen remedial teacher Miranda Versluis en AOB’er Annemieke Krijgsman uit waarom gespecialiseerde begeleiding cruciaal is voor hun ontwikkeling. Ze tonen hoe een remedial teacher niet alleen leerlingen ondersteunt in het leerproces, maar ook leerkrachten coacht en bruggen slaat tussen school, ouders en experts zoals Bartiméus. Door te begrijpen wat een leerling ziet, of juist mist, kunnen professionals bijdragen aan een rijkere woordenschat, betere begripsvorming en een positievere leerervaring. De samenwerking tussen AOB’er en RT’er blijkt goud waard. Dankzij speciale scholing via de LBRT en Bartiméus groeit het aantal experts met visuskennis, en dat maakt écht verschil.
Taalkennis van de vakdocent - 31/3
De aandacht voor taal in het onderwijs groeit, en terecht. Dit artikel laat zien hoe taal en inhoud onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, ook in vakken als biologie, geschiedenis of natuurkunde. Aan de hand van praktijkvoorbeelden uit meertalige klaslokalen wordt duidelijk hoe docenten hun leerlingen kunnen ondersteunen met ‘pedagogical language knowledge’ (PLK): vakinhoudelijke taalkennis waarmee ze leerlingen helpen om begrippen niet alleen te begrijpen, maar ook te verwoorden. Zo ontstaat onderwijs waarin taalontwikkeling en vakbegrip hand in hand gaan, onmisbaar in een tijd van dalende taalvaardigheid en groeiende diversiteit.
Wat een dag..... - 31/3
Wat is er mis met onze leerlingen? - 31/3
Als je iets kunt, voel je je competent en dat motiveert - 31/2
Het leesniveau van Nederlandse jongeren daalt, en dat is zorgwekkend. Volgens orthopedagoog José Schraven begint leesplezier bij technisch goed kunnen lezen. In dit interview deelt ze haar scherpe visie op het leesonderwijs en legt ze uit waarom haar methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen (ZLKLS) bewezen effectief is. Schraven pleit voor heldere instructie, veel herhaling en het loslaten van digitale middelen ten gunste van echte aandacht voor het kind. Ze benadrukt het belang van vakkennis op de pabo en de cruciale rol van de leerkracht én remedial teacher in het aanleren van lezen en spellen. Een must-read voor iedereen die écht werk wil maken van beter leesonderwijs in Nederland.
Begrijpend lezen is hot, maar wat werkt nu echt? - 31/2
Begrijpend lezen staat volop in de belangstelling – en dat is hard nodig. De leesmotivatie onder leerlingen is laag, de prestaties dalen en internationale vergelijkingen laten zien dat Nederland terrein verliest. In dit artikel neemt remedial teacher Annemarie Laseur je mee in de actuele staat van het begrijpend leesonderwijs. Wat werkt wél? En hoe kunnen we het tij keren? Aan de hand van recente inzichten en onderzoeken belicht zij drie cruciale pijlers: het belang van achtergrondkennis, een rijkere woordenschat en het strategisch inzetten van leesvaardigheden. Ook wordt duidelijk welke lessen we kunnen trekken uit de PIRLS- en PISA-resultaten, en wat scholen nú al doen om het leesonderwijs te verbeteren. Een must-read voor iedereen die begrijpend lezen weer op de kaart wil zetten — met visie, praktische handvatten en hoopvolle perspectieven.
Durf te kiezen voor preventieve dyslexiezorg - 31/2
In 2014 klonk in Limburg een krachtig geluid: dyslexiezorg moest anders. Onder leiding van Ria Kleijnen ontstond in de Westelijke Mijnstreek een vernieuwende samenwerking tussen onderwijs, zorg en gemeenten. Het resultaat? Een succesvolle, preventieve aanpak die het kind centraal stelt en leesproblemen vroegtijdig en effectief aanpakt. In plaats van wachten op zware problematiek, wordt nu direct gehandeld bij signalen. Deze aanpak – inmiddels structureel verankerd – zorgt voor minder doorverwijzingen, betere samenwerking en lagere kosten. In dit interview blikt Ria terug op zes jaar pionieren en vooruitgang. Ze deelt inzichten over het belang van co-financiering, strategische samenwerking én de sleutelrol van remedial teachers. Een inspirerend verhaal over visie, moed en bewezen resultaten in de strijd tegen de ‘dyslexieparadox’. Lees verder hoe onderwijs en zorg samen echt het verschil maken.