Artikel

Op maat begrijpend Lezen - 32/3

Begrijpend lezen met impact: programma ‘Op Maat’ laat leerlingen groeien Begrijpend lezen vormt de sleutel tot schoolsucces — en toch worstelen veel kinderen ermee. Hoe breng je daar als onderwijsprofessional verandering in? In dit artikel maak je kennis met Op Maat Begrijpend Lezen, een programma dat niet alleen inzet op motivatie en leesplezier, maar ook aantoonbare resultaten boekt. Leerlingen stijgen één tot twee niveaus op landelijke toetsen, zoals de Citotoets. Ontdek hoe een doordacht model en onderbouwde aanpak het verschil maken, en hoe jij daar direct in je klas van kunt profiteren.

De Staat van het Onderwijs 2024 - 32/3

NT2: vijf lessen uit de praktijk - 32/3

Hoe kun je als remedial teacher of onderwijsprofessional voorkomen dat je een burn-out krijgt? 32/3

Maak Leeskilometers - 32/3

Werken op het snijvlak van zorg en onderwijs - 32/3

Hoe voorkomen we een terugval bij onze rt-leerlingen deze zomer? - 32/3

Hoe help je je risicoleerlingen de zomervakantie door? - 32/3

Ondernemerszaken - 32/3

Column Marion Visser

Marion Visser weet als geen ander waar praktijk en theorie elkaar raken. Ze runt haar eigen praktijk voor remedial teaching in Rotterdam, werkt als rt’er op een vmbo-school en is opgeleid gedragsspecialist. In elke editie van het Tijdschrift voor Inclusief Onderwijs & Remedial Teaching deelt zij haar scherpe blik op het onderwijs van binnenuit. Verwacht geen beleidsjargon, maar observaties uit het klaslokaal, rake vragen en stevige opinies – altijd geschreven vanuit haar dagelijkse werk met leerlingen én collega’s.

Nieuw! Zuid-Vallei Printer 32-3

Recensies 32/3

Missie 2024 - 32/1

Prentenboeken: rijke basis voor wiskundige interactie - 32/1

Prentenboeken zijn niet alleen een taalrijke schat, maar ook een wiskundige goudmijn. Onderzoek toont aan dat kleuterleerkrachten, zowel bij expliciet wiskundige als ‘gewone’ prentenboeken, jonge kinderen effectief kunnen uitdagen tot wiskundig denken via interactieve vragen. Cruciaal is de afwisseling tussen concrete vragen (zoals “Hoeveel wielen zie je?”) en abstracte denkprikkels (“Wat als elk biggetje een vriendje meeneemt?”). Vooral abstracte vragen blijken wiskundig denken te stimuleren, zeker bij wiskundige prentenboeken. Leerkrachten blijken dit bewust en doelgericht in te zetten, al verschilt de mate van abstractie. De aanbeveling? Zet als remedial teacher of leerkracht je wiskundige bril op bij het voorbereiden én uitvoeren van voorleesmomenten, en durf inspelen op de spontane wiskundige observaties van kinderen. Door meerdere keren en met verschillende doelen voor te lezen, vergroot je hun wiskundig inzicht — stap voor stap, bladzijde voor bladzijde.

Versterk wederkerigheid in het thematiseren - 32/1

Thematiseren in de onderbouw biedt jonge kinderen betekenisvolle, interactieve leerkansen – maar risicoleerlingen hebben hier niet vanzelf profijt van. Juist zij vragen om doelgerichte ondersteuning in spel, taal en onderzoek. Dit artikel laat zien hoe remedial teachers in de uitvoeringsfase van een thema cruciale impulsen kunnen geven. Denk aan het verwoorden van spelhandelingen, het inzetten van spelscripts of het begeleiden van een klein onderzoekje – steeds afgestemd op het ontwikkelingsniveau en de betrokkenheid van het kind. Drie praktijkvoorbeelden laten zien hoe dit eruitziet en welke opbrengsten het oplevert, van plezier en taalontwikkeling tot meer zelfvertrouwen en spelverdieping. De rol van de remedial teacher blijkt onmisbaar in het toegankelijk maken van thematisch onderwijs voor álle leerlingen. Met praktische tips en didactische aanwijzingen biedt het artikel direct toepasbare inzichten voor wie met jonge kinderen werkt. Een pleidooi voor zorgvuldige observatie, bewust taalgebruik en doelgerichte spelbegeleiding.

Het belang van goede auditieve verwerking - 32/1

Sam lijkt soms afwezig, maar het probleem zit dieper: in de auditieve verwerking of het werkgeheugen. Steeds meer kinderen hebben moeite met het verwerken van auditieve informatie, terwijl hun gehoor goed is. Ze haken af in gesprekken, missen instructie, en lopen leerachterstanden op. Oorzaken? Mogelijk een overdaad aan visuele input in de vroege jeugd. In dit artikel lees je hoe je als remedial teacher met testen als die van Acoustic Pioneer zicht krijgt op waar in het brein de verwerking stokt – en hoe trainingen zoals Dierenstapelen of Elephant Memory effectief kunnen zijn, mits ingebed in reguliere begeleiding. Zo kan een kind als Sam weer aanhaken, meedoen en leren.

Vraag Raak: de kunst van effectieve vragen stellen - 32/1

In de lerarenkamer vertelt Paul geagiteerd over Pablo, een leerling met ADD, die steeds op zijn gsm zit. Wat doe je als begeleider? Verdedig je Pablo of luister je écht naar Paul? Dit artikel toont hoe communicatie vaak ontspoort door misverstanden, interpretaties en botsende contexten. In plaats van direct te reageren, leer je hoe ‘leeg luisteren’ en het stellen van doordachte vragen je helpen om voorbij de frustratie te komen. Via drie registers – Doen, Denken en Voelen – ontdek je hoe je de juiste vragen stelt op het juiste moment. Zo ondersteun je Paul, creëer je ruimte voor nuance én voorkom je polarisatie. Een onmisbare gids voor wie gesprekken in scholen menselijker én effectiever wil maken.

Pleidooi tegen vroege sturing en voor eigen koers in onderwijs - 32/1

Wetswijzigingen voor ondernemers - 32/1

In deze update lees je welke wetswijzigingen sinds 1 januari 2024 belangrijk zijn voor zzp’ers en kleine ondernemers, zoals remedial teachers met een eigen praktijk. De nieuwe Omgevingswet bundelt 26 wetten, waardoor vergunningen aanvragen nu sneller en overzichtelijker gaat via één digitaal loket. Tegelijk stijgt het tarief in box 3 naar 36%, daalt de zelfstandigenaftrek verder en is er geen betalingskorting meer op voorlopige aanslagen. Ook de mkb-winstvrijstelling is verlaagd naar 13,31%. Wel positief: de onbelaste reiskostenvergoeding is verhoogd naar € 0,23 per km. De 30%-regeling voor buitenlandse werknemers is beperkt en het wettelijk minimumloon per uur is nu gelijk voor iedereen. Alle wijzigingen op een rij, inclusief ingangsdata, vind je op ondernemersplein.nl – een initiatief van EZK en BZK.

Connectie & Cognitie - 32/1

Altijd online zijn klinkt handig, maar ondermijnt juist de focus, creativiteit en het welzijn van jongeren. Dit artikel pleit voor digitale vrijheid als fundament voor echte digitale vaardigheid en wijsheid. Door inzicht in de werking van het brein – met de metafoor van de olifant (reflexbrein), de berijder (denkbrein) en de oase (archiverend brein) – wordt duidelijk hoe constante prikkels van smartphones leerprestaties en motivatie ondermijnen. Jongeren hebben nog onvoldoende controle over hun reflexmatige gedrag en worden bovendien doelgericht beïnvloed door techbedrijven die vechten om hun aandacht. Leraren en ouders spelen een cruciale rol in het begeleiden van jongeren naar bewust, gefocust en gezond schermgebruik. De oplossing ligt niet in schermloosheid, maar in het versterken van breinkennis, het aanleren van aandachtstraining en het toepassen van zes bewezen breinprincipes in het onderwijs. Zo maken we leerlingen digivaardig én digiwijs, met hun denkbrein aan het roer.

RT begeleiding aan leerlingen met Downsyndroom - 32/1

Ontwikkeling stopt niet na het speciaal onderwijs – en dit artikel laat zien waarom. Aan de hand van inspirerende voorbeelden, zoals Mar Galcerán – het eerste parlementslid in Europa met het syndroom van Down – laat dit artikel zien wat er mogelijk is als we talent blijven zien. Ouders van jongeren met een verstandelijke beperking richtten zelf een school op: Paratus. Daar draait het om ontdekken, ontmoeten en ontwikkelen – midden in de samenleving. Met een onderwijsprogramma vol stages, cognitieve groei en persoonlijke doelen, krijgen jongeren de kans om verder te leren en een plek te vinden waar ze écht tot bloei komen. Dit artikel is een krachtig pleidooi voor inclusie, kansen en het geloof dat niemand ooit uitgeleerd is.

Aan talent geen beperking - 32/1

In dit artikel van Manuel Colsen maak je kennis met Tineke Willekes, remedial teacher en expert in de begeleiding van kinderen met het syndroom van Down. Vanuit haar praktijk ‘COOL Kinderpraktijk’ werkt ze in Zeewolde en omgeving aan inclusief onderwijs, met als overtuiging: elk kind bezit talent. Tineke deelt haar aanpak en methoden – zoals Leespraat, Kleine Stapjes en mediërend leren – en geeft inzicht in de specifieke uitdagingen bij de spraak- en taalontwikkeling van kinderen met Downsyndroom. Ook geeft ze waardevolle tips voor leraren en begeleiders in het regulier onderwijs. Een persoonlijk en leerzaam verhaal over vroegtijdige stimulering, samenwerking met ouders en het belang van blijven geloven in mogelijkheden.

Kijkoplossing - 32/1

Recensies - 32/1

Werken aan zichtbaarheid - 32/1

Column Marion Vliegenthart - 33/2

Als directeur van de Landelijke Beroepsvereniging voor Remedial Teachers (LBRT) weet Marion Vliegenthart als geen ander wat er speelt in het veld. In haar vaste column in het Tijdschrift voor Inclusief Onderwijs en Remedial Teaching reflecteert zij scherp op actuele thema’s, beleidsontwikkelingen en de positie van de remedial teacher. Met beide benen in de praktijk en een heldere visie op de toekomst van het vak, biedt haar bijdrage telkens weer stof tot nadenken voor iedereen die het onderwijs sterker en inclusiever wil maken.

Moderne IQ-tests: Inzet en impact in de praktijk

Moderne IQ-tests, zoals de WPPSI-IV-NL, WISC-V-NL en IDS-2, zijn gebaseerd op het CHC-model en bieden een betrouwbare schatting van het algemene intelligentieniveau van een leerling. Deze tests meten vaardigheden zoals redeneervermogen, geheugen, taal en informatieverwerkingssnelheid en helpen bij het begrijpen van leerproblemen. Het doel is niet om een persoon te labelen, maar om inzicht te bieden in sterke en zwakke punten en zo te ondersteunen bij verder onderzoek en begeleiding. De moderne tests richten zich meer op fluïde intelligentie (denkvermogen en probleemoplossing) dan op gekristalliseerde intelligentie (opgedane kennis en taalvaardigheden), wat leidt tot een eerlijker beeld van de oorspronkelijke intelligentie. Kwalitatieve observaties tijdens de test zijn net zo waardevol als de scores en helpen bij het plaatsen van resultaten in context. Hoewel de tests waardevolle informatie bieden, zijn ze geen op zichzelf staand handelingsgericht instrument. Voor effectieve ondersteuning is breder onderzoek nodig, inclusief inzicht in motivatie, schoolsituatie en eerdere begeleiding. Moderne IQ-tests zijn een essentieel onderdeel van psychodiagnostisch onderzoek, maar altijd in combinatie met een bredere aanpak.

De Yucelmethode: Krachten, lasten en wensen in beeld

De Yucelmethode – Krachten, lasten en wensen in beeld De Yucelmethode is een visuele en tactiele benadering die kinderen en hun gezinnen helpt om krachten, lasten en wensen inzichtelijk te maken. Door met kleurrijke blokken en balken een opstelling te bouwen, wordt een overzicht gecreëerd van de huidige situatie en gewenste veranderingen. Deze methode biedt een niet-talige manier om complexe gevoelens en situaties bespreekbaar te maken, wat vooral nuttig is bij neurodivergent ontwikkelende kinderen met communicatie-uitdagingen. Toepassing en werkwijze: De methode gebruikt symbolische bouwmaterialen: balken representeren thema’s, gekleurde T-blokken staan voor krachten, en rechthoekige blokken voor lasten. De opstelling wordt begeleid door een getrainde professional die vanuit een nieuwsgierige en niet-sturende houding vragen stelt. Het proces omvat reflectie op de huidige situatie en visualisatie van doelen, waarbij leerlingen ervaren dat ze meer zijn dan hun problemen. Praktische voordelen: Inzicht in meerdere perspectieven: De methode betrekt de leerling, ouders en professionals, waardoor een breed en genuanceerd beeld ontstaat van ieders krachten, lasten en wensen. Holistische benadering: Door krachten en steunbronnen in de omgeving te benutten, ondersteunt de methode veerkracht en duurzame resultaten. Flexibele inzet: Geschikt voor individuele begeleiding, voortgangsgesprekken, evaluaties of multidisciplinaire overleggen. Onderzoeksresultaten: De Yucelmethode biedt aanvullende inzichten ten opzichte van reguliere hulpverleningsmethoden, vooral door nadruk op familie- en omgevingskrachten. Het proces stimuleert co-creatie, waardoor leerlingen eigenaar blijven van hun leerproces. Aanbevelingen: Gebruik de methode om doelen te formuleren, reflectiemomenten in te bouwen en interventies te evalueren. Pas sessies aan op de aandachtspanne van het kind en respecteer diens tempo en voorkeuren. De methode bevordert samenwerking tussen remedial teachers, ouders en andere betrokken professionals. De Yucelmethode is een krachtig hulpmiddel voor het ondersteunen van leren, groei en herstel, waarbij leerlingen niet alleen gezien worden in relatie tot hun uitdagingen, maar ook tot hun potentieel en netwerk.

De diepte in met Reken XL

RekenXL – Verrijkingsmethode voor begaafde leerlingen RekenXL is een rekenmethode ontworpen voor leerlingen met een hoog ontwikkelingspotentieel, met een focus op diepgang, verbreding en creërend denken. De methode, geschikt voor remedial teaching en groepsgebruik in het basisonderwijs, combineert uitdagende wiskundige onderwerpen met aandacht voor executieve functies en motivatie. Kenmerken van RekenXL: Gebaseerd op de SOLO-taxonomie, waarmee leerlingen stap voor stap worden meegenomen in complexe leerprocessen. Projecten voor groep 3 t/m 8, met aandacht voor eigenaarschap, reflectie en verbinding met de klas. Uitdagende opdrachten die de leerhonger van begaafde leerlingen stillen en gedragsproblemen helpen voorkomen. Praktijkvoorbeelden: Leerlingen doorlopen de "leerkuil," waarbij ze starten met nieuwe concepten (zoals het binaire stelsel) en geleidelijk verbanden leggen, tot ze het geleerde kunnen abstraheren en toepassen in andere situaties. Creatieve eindopdrachten, zoals het maken van spellen of uitlegfilmpjes, versterken eigenaarschap en trots. Motiverende kracht: RekenXL biedt keuzevrijheid en uitdagende onderwerpen, wat motivatie en leerplezier vergroot. Het methodisch gebruik van strategieën zoals plannen, reflecteren en samenwerken helpt leerlingen niet alleen in wiskunde, maar ook bij hun algehele ontwikkeling. Conclusie: RekenXL combineert uitdagende opdrachten met aansprekende thema’s en is ideaal voor remedial teachers die begaafde leerlingen willen begeleiden en motiveren. De methode biedt niet alleen verdieping in wiskunde, maar ook een breder perspectief op leren en persoonlijke groei.

Meertaligheid in de praktijk

Meertaligheid in de Praktijk – Klankonderwijs Klankonderwijs is essentieel voor meertalige leerlingen om Nederlands te leren verstaan, spreken, lezen en spellen. Veel nieuwkomers hebben moeite met de Nederlandse klanken, wat uitdagingen kan veroorzaken in het basisonderwijs. Dit artikel biedt praktische strategieën en hulpmiddelen voor remedial teachers om de klankontwikkeling van deze leerlingen te ondersteunen. Belangrijke aspecten: Fonemen en grafemen: Meertalige kinderen moeten een nieuw foneemsysteem leren, inclusief klank-tekenkoppeling. Moeite met klankonderscheiding kan leiden tot problemen met lezen en spellen. Interferentie: Invloed van de moedertaal kan de uitspraak en klankregels in het Nederlands verstoren. Klinkers en medeklinkers: Start met lange klinkers en tweetekenklanken zoals -oe en -ie, die vaak onbekend zijn. Benadruk dat een klank niet altijd gelijkstaat aan een letter. Praktische tips: Gebruik visuele hulpmiddelen zoals klankkaarten, spiegeltjes en afbeeldingen. Pas interactieve werkvormen toe, zoals klankherkenningsspelletjes en oefeningen met klankgebaren. Herhaal klank- en uitspraakoefeningen mondeling en schriftelijk om de taalontwikkeling te versterken. Door intensieve begeleiding leren meertalige leerlingen de juiste klanken te herkennen en uit te spreken, wat bijdraagt aan hun mondelinge taalvaardigheid en hun vermogen om Nederlands te lezen en te spellen.