Artikel
Column: De toekomst van remedial teaching: Technologie als bondgenoot - 32/5
Column: een grote glimlach - 32/5
De diepte in met Reken XL - 32/5
RekenXL is een rekenmethode ontworpen voor leerlingen met een hoog ontwikkelingspotentieel, met een focus op diepgang, verbreding en creërend denken. De methode, geschikt voor remedial teaching en groepsgebruik in het basisonderwijs, combineert uitdagende wiskundige onderwerpen met aandacht voor executieve functies en motivatie. Kenmerken van RekenXL: Gebaseerd op de SOLO-taxonomie, waarmee leerlingen stap voor stap worden meegenomen in complexe leerprocessen. Projecten voor groep 3 t/m 8, met aandacht voor eigenaarschap, reflectie en verbinding met de klas. Uitdagende opdrachten die de leerhonger van begaafde leerlingen stillen en gedragsproblemen helpen voorkomen. Praktijkvoorbeelden: Leerlingen doorlopen de "leerkuil," waarbij ze starten met nieuwe concepten (zoals het binaire stelsel) en geleidelijk verbanden leggen, tot ze het geleerde kunnen abstraheren en toepassen in andere situaties. Creatieve eindopdrachten, zoals het maken van spellen of uitlegfilmpjes, versterken eigenaarschap en trots. Motiverende kracht: RekenXL biedt keuzevrijheid en uitdagende onderwerpen, wat motivatie en leerplezier vergroot. Het methodisch gebruik van strategieën zoals plannen, reflecteren en samenwerken helpt leerlingen niet alleen in wiskunde, maar ook bij hun algehele ontwikkeling. Conclusie: RekenXL combineert uitdagende opdrachten met aansprekende thema’s en is ideaal voor remedial teachers die begaafde leerlingen willen begeleiden en motiveren. De methode biedt niet alleen verdieping in wiskunde, maar ook een breder perspectief op leren en persoonlijke groei.
Nieuwe Kerndoelen - 32/5
De vernieuwde ‘definitieve conceptkerndoelen’ voor Nederlands, rekenen en wiskunde bieden scholen veel concretere en toekomstgerichte richtlijnen dan de verouderde doelen uit 2006. Ze leggen de nadruk op doorlopende leerlijnen, vakoverstijgend werken en vaardigheden die passen bij de wereld van nu, zoals digitale geletterdheid. Voor remedial teachers ligt hier een belangrijke rol: zij kunnen scholen helpen deze doelen te vertalen naar praktische en creatieve lesvormen, en leerlingen extra ondersteunen bij complexe vaardigheden. Een stevige basis voor onderwijs dat leerlingen optimaal voorbereidt op de samenleving van vandaag én morgen.
De Yucelmethode: Krachten, lasten en wensen in beeld - 32/5
De Yucelmethode is een visuele en tactiele benadering die kinderen en hun gezinnen helpt om krachten, lasten en wensen inzichtelijk te maken. Door met kleurrijke blokken en balken een opstelling te bouwen, wordt een overzicht gecreëerd van de huidige situatie en gewenste veranderingen. Deze methode biedt een niet-talige manier om complexe gevoelens en situaties bespreekbaar te maken, wat vooral nuttig is bij neurodivergent ontwikkelende kinderen met communicatie-uitdagingen. Toepassing en werkwijze: De methode gebruikt symbolische bouwmaterialen: balken representeren thema’s, gekleurde T-blokken staan voor krachten, en rechthoekige blokken voor lasten. De opstelling wordt begeleid door een getrainde professional die vanuit een nieuwsgierige en niet-sturende houding vragen stelt. Het proces omvat reflectie op de huidige situatie en visualisatie van doelen, waarbij leerlingen ervaren dat ze meer zijn dan hun problemen. Praktische voordelen: Inzicht in meerdere perspectieven: De methode betrekt de leerling, ouders en professionals, waardoor een breed en genuanceerd beeld ontstaat van ieders krachten, lasten en wensen. Holistische benadering: Door krachten en steunbronnen in de omgeving te benutten, ondersteunt de methode veerkracht en duurzame resultaten. Flexibele inzet: Geschikt voor individuele begeleiding, voortgangsgesprekken, evaluaties of multidisciplinaire overleggen. Onderzoeksresultaten: De Yucelmethode biedt aanvullende inzichten ten opzichte van reguliere hulpverleningsmethoden, vooral door nadruk op familie- en omgevingskrachten. Het proces stimuleert co-creatie, waardoor leerlingen eigenaar blijven van hun leerproces. Aanbevelingen: Gebruik de methode om doelen te formuleren, reflectiemomenten in te bouwen en interventies te evalueren. Pas sessies aan op de aandachtspanne van het kind en respecteer diens tempo en voorkeuren. De methode bevordert samenwerking tussen remedial teachers, ouders en andere betrokken professionals. De Yucelmethode is een krachtig hulpmiddel voor het ondersteunen van leren, groei en herstel, waarbij leerlingen niet alleen gezien worden in relatie tot hun uitdagingen, maar ook tot hun potentieel en netwerk.
Een succesvolle eigen praktijk - 32/5
In deze editie vind je praktische tips en belangrijke updates voor zelfstandig werkende remedial teachers. Van VOG-aanvragen en belastingvoordelen tot de vernieuwde KOR in 2025 en strengere handhaving op de Wet DBA. Ontdek hoe je kunt besparen met de collectieve LBRT-verzekering, wat de fiscale regels zijn voor woon-werkverkeer, en waar je op let bij het huren of kopen van bedrijfsruimte. Ook lees je over de komende verplichte AOV voor zzp’ers en slimme ideeën voor kerstpakketten. Alles om jouw praktijk financieel gezond en efficiënt te runnen.
Gastcolumn: ‘Samen Sterk voor succesvolle dyslexiezorg’ - 32/5
Meertaligheid in de praktijk - 32/5
Klankonderwijs is essentieel voor meertalige leerlingen om Nederlands te leren verstaan, spreken, lezen en spellen. Veel nieuwkomers hebben moeite met de Nederlandse klanken, wat uitdagingen kan veroorzaken in het basisonderwijs. Dit artikel biedt praktische strategieën en hulpmiddelen voor remedial teachers om de klankontwikkeling van deze leerlingen te ondersteunen. Belangrijke aspecten: Fonemen en grafemen: Meertalige kinderen moeten een nieuw foneemsysteem leren, inclusief klank-tekenkoppeling. Moeite met klankonderscheiding kan leiden tot problemen met lezen en spellen. Interferentie: Invloed van de moedertaal kan de uitspraak en klankregels in het Nederlands verstoren. Klinkers en medeklinkers: Start met lange klinkers en tweetekenklanken zoals -oe en -ie, die vaak onbekend zijn. Benadruk dat een klank niet altijd gelijkstaat aan een letter. Praktische tips: Gebruik visuele hulpmiddelen zoals klankkaarten, spiegeltjes en afbeeldingen. Pas interactieve werkvormen toe, zoals klankherkenningsspelletjes en oefeningen met klankgebaren. Herhaal klank- en uitspraakoefeningen mondeling en schriftelijk om de taalontwikkeling te versterken. Door intensieve begeleiding leren meertalige leerlingen de juiste klanken te herkennen en uit te spreken, wat bijdraagt aan hun mondelinge taalvaardigheid en hun vermogen om Nederlands te lezen en te spellen.
Moderne IQ tests, wanneer gebruiken we ze en wat leveren ze op? 32/5
Moderne IQ-tests, zoals de WPPSI-IV-NL, WISC-V-NL en IDS-2, zijn gebaseerd op het CHC-model en bieden een betrouwbare schatting van het algemene intelligentieniveau van een leerling. Deze tests meten vaardigheden zoals redeneervermogen, geheugen, taal en informatieverwerkingssnelheid en helpen bij het begrijpen van leerproblemen. Het doel is niet om een persoon te labelen, maar om inzicht te bieden in sterke en zwakke punten en zo te ondersteunen bij verder onderzoek en begeleiding. De moderne tests richten zich meer op fluïde intelligentie (denkvermogen en probleemoplossing) dan op gekristalliseerde intelligentie (opgedane kennis en taalvaardigheden), wat leidt tot een eerlijker beeld van de oorspronkelijke intelligentie. Kwalitatieve observaties tijdens de test zijn net zo waardevol als de scores en helpen bij het plaatsen van resultaten in context. Hoewel de tests waardevolle informatie bieden, zijn ze geen op zichzelf staand handelingsgericht instrument. Voor effectieve ondersteuning is breder onderzoek nodig, inclusief inzicht in motivatie, schoolsituatie en eerdere begeleiding. Moderne IQ-tests zijn een essentieel onderdeel van psychodiagnostisch onderzoek, maar altijd in combinatie met een bredere aanpak.
DEEL I Onderzoek bevestigt: Remedial teaching is essentieel - 32/5
Een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs (2024) onderstreept de cruciale bijdrage van remedial teachers (rt'ers) aan het bieden van kwalitatieve extra ondersteuning in het onderwijs. Historisch gezien is remedial teaching onmisbaar gebleken voor het ondersteunen van leerlingen met specifieke leerproblemen en het bevorderen van inclusief onderwijs. Belangrijkste bevindingen: Kwaliteit van ondersteuning: Rt’ers leveren hogere kwaliteit van extra ondersteuning dan reguliere leerkrachten en onderwijsassistenten. Korte, regelmatige sessies door rt’ers zijn effectiever dan langdurige interventies. Zowel individuele begeleiding als kleine groepssessies zijn succesvol, mits goed afgestemd op de leerling. Aandachtspunten voor scholen: Scholen hebben vaak moeite om een duidelijke scheiding te maken tussen basis- en extra ondersteuning. Ontwikkelingsperspectieven (OPP’s) worden vaak niet volgens wettelijke eisen opgesteld. Rt’ers beschikken over de kennis en vaardigheden om ondersteuningsprocessen te verbeteren en plannen beter te structureren. Voordelen voor leerkrachten: Rt’ers verlichten de administratieve last van leerkrachten door het opstellen van leerplannen en gerichte diagnostiek. Samenwerking met rt’ers helpt leerkrachten om leerproblemen sneller en effectiever te signaleren en aan te pakken. Waarom remedial teachers essentieel blijven: Rt’ers spelen een sleutelrol in het succes van passend onderwijs door diagnostiek, interventies en individuele leerplannen. Hun expertise zorgt voor effectieve begeleiding en voorkomt dat kleine leerproblemen uitgroeien tot grotere achterstanden. Aanbeveling: Scholen, ouders en samenwerkingsverbanden moeten samenwerken om de remedial teacher een vaste en essentiële plek in het onderwijs te geven. Rt’ers versterken niet alleen de ontwikkeling van leerlingen, maar ondersteunen ook leraren en bevorderen een inclusiever onderwijsproces.
DEEL II Onderzoek toont aan: Remedial Teaching is onmisbaar - 32/5
Onderzoek van de Kennisrotonde (2023) laat zien: een gekwalificeerde remedial teacher maakt écht het verschil. Vroege signalering, korte en regelmatige sessies en deskundige begeleiding zorgen voor aantoonbaar betere leerresultaten. De sleutel? De kwaliteit van de interventie, niet de groepsgrootte. Ontdek hoe scholen met gerichte inzet van remedial teaching leerlingen effectiever kunnen ondersteunen.
Recensies - 32/5
Redactioneel - 32/5
Wat hebben zintuigelijke prikkels met gedrag te maken? - 32/5
Leerlingen met leerproblemen, gedragsproblemen of concentratiestoornissen kunnen moeite hebben met het verwerken van zintuiglijke prikkels. Dit beïnvloedt hun gedrag, wat kan variëren van wiebelen en grensoverschrijdend gedrag tot concentratieproblemen en spanningen. Dit artikel bespreekt hoe onder- en overprikkeling gedrag beïnvloeden, hoe dit te onderscheiden van andere stoornissen en welke strategieën hierbij kunnen helpen.
Column Marion Vliegenthart - 32/4
Dyslexieondersteuning in het voortgezet onderwijs: Effectieve tijdbesteding - 32/4
Veel remedial teachers in het voortgezet onderwijs hebben onvoldoende uren om leerlingen met dyslexie goed te ondersteunen én beleid vorm te geven. Dit artikel bespreekt welke taken bij jouw rol horen, welke factoren van invloed zijn op het aantal benodigde uren, en hoe je slim prioriteert bij tijdgebrek. Ook krijg je praktische tips voor overleg met de directie, het versterken van het dyslexiebeleid en samenwerking met collega’s. Een must-read voor elke professional die zoekt naar effectieve, haalbare ondersteuning voor leerlingen met dyslexie.
Hoge verwachtingen lonen - 32/4
Lerarenverwachtingen hebben een krachtige invloed op de leerprestaties van leerlingen. Dit artikel verkent het Pygmalion-effect en laat zien hoe positieve verwachtingen, flexibel groeperen, een veilig klasklimaat en het stellen van persoonlijke leerdoelen bijdragen aan betere prestaties én meer zelfvertrouwen, vooral bij leerlingen uit gemarginaliseerde groepen. Onderzoek van Christine Rubie-Davies toont aan dat leraren die bewust werken aan hun houding en interactie, het verschil kunnen maken. Praktische voorbeelden uit Nieuw-Zeeland en Nederland illustreren hoe dit in de praktijk werkt. Ook wordt het belang van samenwerking tussen leraren, schoolleiders en remedial teachers onderstreept. Lees verder en ontdek hoe hoge verwachtingen leiden tot een inclusieve leeromgeving waarin élke leerling kan groeien.
Meertaligheid in de praktijk - 32/4
In dit artikel lees je hoe taal en rekenen nauw samenhangen, en welke uitdagingen contextsommen kunnen opleveren voor meertalige leerlingen. Het benadrukt het belang van inzicht in de beginsituatie van een kind, inclusief rekenonderwijs in het thuisland, en biedt praktische handvatten voor het uitbreiden van de rekenwoordenschat in zowel Nederlands als de thuistaal. Er wordt uitgelegd hoe je passende rekenonderdelen selecteert, welke materialen effectief zijn, en hoe toetsen eerlijker kunnen worden ingericht. Zo draagt de remedial teacher bij aan beter rekenbegrip én meer zelfvertrouwen bij meertalige kinderen.
‘Motivatie is de grote broer van concentratie; hier heb je zelf invloed op’ - 32/4
Nieuwe start - 32/4
Omgaan met taaleigenaardigheden - 32/4
Taal zit vol verrassingen: van homofonen en dubbele negaties tot woorden met meerdere betekenissen. Dit artikel verkent op een toegankelijke manier de eigenaardigheden van taal en laat zien hoe je deze complexe, soms verwarrende, maar altijd fascinerende aspecten inzichtelijk maakt voor leerlingen. Met praktische voorbeelden, didactische tips en creatieve werkvormen leer je hoe je fonologie, morfologie, syntaxis, semantiek en pragmatiek tot leven brengt in de klas. Door taalregels én uitzonderingen speels te benaderen, stimuleer je taalbegrip, zelfvertrouwen en plezier in communicatie.
Ondernemerszaken - 32/4
Wat doe je als je als zelfstandige tijdelijk niet kunt werken? Dit artikel zet de verschillen tussen een arbeidsongeschiktheidsverzekering en een broodfonds overzichtelijk op een rij. Ook lees je wat de recente kabinetsplannen betekenen voor het onderwijs én jouw praktijk, zoals investeringen in basisvaardigheden, curriculumherziening en nieuwe regels rond passend onderwijs en onderwijsmethodes. Een must-read voor elke remedial teacher die grip wil houden op zowel de eigen bedrijfsvoering als de veranderingen in het onderwijslandschap. Klik door voor praktische inzichten en strategisch advies.
Ondersteuning bij begrijpend lezen - 32/4
Professionele groei en de kracht van remedial teaching: Van leerkracht tot geregistreerd rt-generalist - 32/4
In dit interview deelt Aniek Noordergraaf-Tol hoe zij na de academische pabo en jaren in het basisonderwijs haar eigen praktijk begon als remedial teacher. Ze vertelt over haar zoektocht naar meer uitdaging, de waarde van individuele begeleiding, en haar keuze voor een alternatieve route naar LBRT-registratie. Aniek legt uit hoe de registratie haar professionaliteit versterkt en hoe zij nu werkt op een SBO-school én vanuit haar eigen praktijk. Met tips voor materialen en opleidingen is dit artikel een inspirerende inkijk in de groei en impact van een gepassioneerde onderwijsprofessional.
Recensies - 32/4
Redactioneel - 32/4
Rekenen als inspiratiebron - 32/4
Drs. Ingrid Wensveen, rekenspecialist ERWD en rekenpedagoog, vertelt over haar verrassende loopbaan, haar fascinatie voor rekenproblemen en haar missie om leerkrachten en rt’ers sterker te maken in hun rekenonderwijs. In dit interview deelt ze haar visie op diagnostisch onderwijzen, omgaan met rekenangst en het vergroten van leerling-autonomie. Ook geeft ze praktische tips voor nascholing, instructie en motivatie. Een inspirerend verhaal voor iedereen die rekenen wil benaderen als vak vol uitdaging én plezier. Ontdek hoe Ingrid met nieuwsgierigheid en vakmanschap het verschil maakt – en hoe jij dat ook kunt doen.
Rekenvraagstukken in de basisschool - 32/4
Waarom lukt het leerlingen soms niet om een ogenschijnlijk eenvoudige rekenopgave op te lossen? Dit artikel laat aan de hand van historische en hedendaagse vraagstukken zien hoe context, taal, illustraties en formuleringen het oplossingsproces sterk beïnvloeden. Er wordt ingegaan op de rol van impliciete modellen, heuristieken, en het belang van realistisch modelleren. Ook komt aan bod hoe kinderen al vóór formele instructie informele strategieën toepassen, en hoe inhibitie en zelfregulatie cruciaal zijn voor succes. Kortom: een inspirerend en praktisch onderbouwd overzicht van wat goed vraagstukonderwijs vraagt – én oplevert.