Artikel
Zijn intrinsieke motivatie en spel hetzelfde? En wat betekent dat voor het (speciaal) onderwijs? - 30/5
Intrinsieke motivatie is de sleutel tot diepgaand leren, welzijn en sociale ontwikkeling – maar laat zich niet afdwingen. Dit artikel laat zien hoe speels gedrag bij dieren én mensen essentieel is voor ontwikkeling en hoe de Zelfdeterminatietheorie (SDT) dit verklaart met de pijlers autonomie, competentie en verbondenheid. Spel, nieuwsgierigheid en leerplezier worden vaak verdrongen door toetsdruk en verplichtingen. Toch zijn er inspirerende voorbeelden, zoals Agora-scholen en dierondersteunde interventies, waarin spel en motivatie centraal staan. Een pleidooi voor meer speelruimte en minder druk, juist ook in het (speciaal) onderwijs.
Genieten! - 30/5
Volg de ontwikkeling van een leerling met Dia-LVS van Diataal - 30/5
Diataal biedt met Dia-LVS een compleet en compact leerlingvolgsysteem voor taal en rekenen, vanaf groep 3 tot en met het voortgezet onderwijs. De adaptieve toetsen meten referentieniveaus en geven gedetailleerde analyses, zoals foutenanalyse en lezerstypen op micro-, meso- en macroniveau. De resultaten zijn overzichtelijk weergegeven via een motiverende kleurenliniaal in de groeiwijzer. Nieuw is de toepassing van het redzaamheidslezen, waarbij nauwkeurig lezen centraal staat in plaats van tempo. Daarnaast zijn er remediërende materialen beschikbaar, zoals het Diaplus-tekstenlab. Ook cognitieve capaciteiten kunnen worden gemeten met de NSCCT. Diataal biedt hiermee waardevolle ondersteuning voor gepersonaliseerd onderwijs.
Werken aan woordenschat - 30/5
Een goede woordenschat is cruciaal voor taalvaardigheid, schoolprestaties én zelfvertrouwen. Toch schiet deze bij veel leerlingen tekort. De nieuwe Kerndoeltrainer Woordenschat biedt remedial teachers en leerkrachten een praktische methode om hier doelgericht aan te werken. De vijf methode-onafhankelijke delen zijn thematisch opgebouwd, gebaseerd op het Viertakt-model, en sluiten aan bij de belevingswereld van kinderen. Met betekenisvolle context, visuele ondersteuning, gevarieerde opdrachten en een persoonlijke 'Mijn Onthoud Pagina' werken leerlingen actief aan woordbegrip én -gebruik. Elk thema bevat extra leerdoelen zoals figuurlijk taalgebruik of betekenisrelaties. Dankzij ingesproken teksten kunnen leerlingen ook zelfstandig oefenen. Deze aanpak ondersteunt effectief, gestructureerd en motiverend woordenschatonderwijs.
LBRT geregistreerd remedial teacher Eline Vos: ‘Het zoeken naar een juiste balans tussen het ondersteunen van de leerkracht en het ondersteunen van de leerling is een speerpunt’ - 30/5
Bewegend leren in het speciaal basisonderwijs - 30/5
Een goede woordenschat is essentieel voor schoolsucces, maar veel leerlingen blijven hierin achter. De nieuwe Kerndoeltrainer Woordenschat helpt remedial teachers en leerkrachten om hier effectief en doelgericht aan te werken. De methode is gebaseerd op het Viertakt-model en biedt vijf methode-onafhankelijke delen met thema’s uit de belevingswereld van kinderen. Met betekenisvolle contexten, beeldmateriaal, gevarieerde opdrachten en een persoonlijke Mijn Onthoud Pagina oefenen leerlingen actief met nieuwe woorden. Extra aandacht is er voor leerdoelen als figuurlijk taalgebruik en woordleerstrategieën. Ingesproken teksten zorgen ervoor dat leerlingen ook zelfstandig aan de slag kunnen. Een praktisch en krachtig hulpmiddel om de woordenschatontwikkeling van kinderen te versterken.
'Dyscalculie moet dezelfde status krijgen als dyslexie' - 30/5
Wat is dyscalculie precies, hoe stel je het vast, en hoe kun je een kind met deze hardnekkige rekenstoornis het beste ondersteunen? In dit interview vertellen rekenspecialist Marije van Oostendorp en psycholoog Marisca Milikowski op heldere wijze over de oorzaken, diagnose en begeleiding van dyscalculie. Ze benadrukken hoe belangrijk het is dat deze vaak onopgemerkte stoornis vroeg wordt herkend om ernstige achterstanden én sociaal-emotionele schade te voorkomen. Daarbij pleiten ze voor maatwerk, samenwerking met ouders en school én vooral: nooit opgeven. Hun boek Zorgplan dyscalculie en rekenproblemen biedt praktische handvatten voor remedial teachers en andere onderwijsprofessionals.
Perfectionisme: een onderschat probleem - 30/5
Perfectionistische leerlingen vallen vaak buiten beeld: ze presteren goed, maar kampen intussen met angst, stress en faalangst. Dit artikel laat zien hoe perfectionisme op jonge leeftijd al kan ontstaan en waarom scholen en remedial teachers hier alert op moeten zijn. De auteur bespreekt signalen, valkuilen in de communicatie én hoe (onbedoeld) perfectionisme wordt aangewakkerd. Ook wordt stilgestaan bij de invloed van mindset, en hoe een groeimindset deze kwetsbare leerlingen kan helpen ontspannen, leren en zich ontwikkelen. Laat je inspireren om deze ‘ideale’ maar kwetsbare leerlingen écht te zien en begeleiden.
Ieder kind kan rekenen - 30/5
Rekenen begint al in groep 1, maar tegen de tijd dat kinderen in groep 3 starten, lopen de verschillen vaak al flink uiteen. Hoe voorkom je dat leerlingen vastlopen in hun rekenontwikkeling? In dit artikel lees je welke vijf kernpunten extra aandacht vragen: getalbegrip, de getallenlijn, splitsen, tellend rekenen en het leren van de tafels. Met praktische voorbeelden en tips laat de auteur zien hoe je als professional vroegtijdig kunt signaleren én gericht kunt begeleiden. Het RD4-instrument biedt daarbij houvast: het helpt om per leerling een profiel te maken waarmee je de rekenondersteuning afstemt op hun specifieke behoeften. Een waardevol artikel voor wie rekenproblemen wil voorkomen of gerichter wil aanpakken.
Bouw een netwerk op om nieuwe leerlingen te werven - 30/5
Het opstarten van een remedial teaching-praktijk is één ding, maar hoe zorg je vervolgens voor een volle agenda? In dit artikel delen drie ervaren RT’ers hun beste tips voor klantenwerving: van een sterke eerste indruk en goede vindbaarheid tot mond-tot-mondreclame en samenwerking met scholen. Je leest hoe marketing begint met een strategie die bij jou past en waarom zichtbaarheid de sleutel is tot succes. Laat je inspireren door praktische voorbeelden en persoonlijke verhalen van collega’s in het veld.
Recensies - 30/5
'De LBRT heeft professionalisering hoog in het vaandel staan'- 30/5
Leerling in beeld komt eraan! - 30/4
In deze editie duiken we in Leerling in beeld, de opvolger van Cito LVS 3.0. Dit nieuwe leerlingvolgsysteem biedt adaptieve toetsen, kortere afnametijd en uitgebreide analysemogelijkheden voor rekenen, taal en begrijpend lezen. Nieuw is het monitoren van sociaal-emotioneel functioneren én executieve vaardigheden. Voor remedial teachers betekent dit meer diepgang, nauwkeurige signalering en gerichtere begeleiding op leerlingniveau. Via detailanalyses, groeimeters en verdiepende gesprekken kun je hiaten opsporen en leerstrategieën verkennen. Ook is het alternatief leerlingrapport behouden en ligt de nadruk op groei. Leerling in beeld helpt je in minder tijd tot meer inzicht te komen – zowel cognitief als sociaal. Meer weten over hoe jij hier als rt’er mee kunt werken? Lees het hele artikel
Wetswijzigingen voor ondernemers - 30/4
In dit artikel lees je welke wetswijzigingen sinds 1 juli 2022 van belang zijn voor zelfstandig remedial teachers. Denk aan btw-verlaging op energie, nieuwe regels voor arbeidsvoorwaarden als je (deels) in loondienst werkt, en de mogelijkheid om bij dreiging je bezoekadres in het Handelsregister af te schermen. Wat betekenen deze veranderingen voor jouw praktijkvoering? En waar vind je actuele informatie? Lees het volledige artikel voor praktische uitleg en handige links
Redactioneel - 30/4
Casestudie naar thuiszittende leerlingen - 30/4
Het aantal thuiszitters in Nederland neemt toe, ondanks inspanningen zoals de Wet passend onderwijs en het Thuiszitterspact. Het Kohnstamm Instituut onderzocht waarom leerplichtige kinderen langdurig geen onderwijs volgen. Uit literatuur en casussen blijkt dat thuiszitten vaak ontstaat door een gebrek aan passend onderwijsaanbod, gebrekkige communicatie tussen school en ouders, en problemen met de zorgplicht. Ook blijkt dat scholen soms onvoldoende zicht hebben op de ondersteuningsbehoeften van leerlingen. Het artikel biedt drie concrete aanbevelingen voor onderwijsprofessionals: investeer in de relatie met ouders, signaleer problemen vroegtijdig en leef de zorgplicht zorgvuldig na. Lees meer over hoe jij als professional thuiszitten kunt helpen voorkomen.
Top-down begeleiding van cognitief talentvolle leerlingen - 30/4
Cognitief talentvolle en begaafde leerlingen hebben vaak andere onderwijsbehoeften dan gemiddeld. In dit artikel lees je waarom een top-down aanpak – waarbij je start vanuit complexe taken en vervolgens de benodigde strategieën en kennis uitbouwt – voor deze leerlingen beter werkt dan de gebruikelijke bottom-up methode. Daarnaast is er aandacht voor het versterken van zelfregulerende vaardigheden en het omgaan met perfectionisme, sensitiviteit, rechtvaardigheidsgevoel en kritische ingesteldheid (het zijnsluik van Tessa Kieboom). Door te coachen op inhoud, strategie, houding en persoonlijke kwaliteiten ontstaat ruimte voor eigenaarschap en groei. Lees hoe je als begeleider maatwerk biedt en zorgt voor een veilige, stimulerende leeromgeving.
Taalkunde als opmaat naar bewuste taalvaardigheid: Concrete tips voor de praktijk - 30/4
Taalkunde krijgt in het taalonderwijs weinig aandacht, terwijl het juist het analytisch, abstract en kritisch denkvermogen van leerlingen kan versterken. In dit artikel lees je hoe taalkunde – van grammatica tot taalvariatie en meertaligheid – op een betekenisvolle manier kan worden ingezet in de klas. Met voorbeelden uit de toegepaste taalkunde, websites vol lesmateriaal en inspirerende werkvormen, ontdek je hoe taalkundig denken leerlingen helpt bewuster en vaardiger met taal om te gaan. Ook leer je hoe multiperspectiviteit en taalvergelijking bijdragen aan verdieping én motivatie.
Een kijkje bij remedial teacher Nancy Ruiter - 30/4
Nancy Ruiter combineert haar werk als leerkracht met haar eigen rt-praktijk Kind in zijn Kracht in Alkmaar. In dit interview vertelt ze hoe ze kinderen helpt die vastlopen in het reguliere onderwijs, waarom diagnostisch onderzoek en visuele ondersteuning voor haar essentieel zijn, en wat de meerwaarde is van haar LBRT-registratie. Ze deelt haar visie op expertteams in het onderwijs en de noodzaak van echte remedial teaching in plaats van bijles. Benieuwd naar haar tips, ervaringen en advies voor collega’s? Lees het hele interview met deze bevlogen professional.
Leren lezen met begrip: integraal, interactief en met instructie - 30/4
Steeds meer leerlingen hebben moeite met begrijpend lezen. Hoe komt begrip tot stand en wat werkt écht in het onderwijs? Dit artikel laat zien dat effectief leesonderwijs drie elementen combineert: het wordt integraal aangeboden (bijvoorbeeld via thematisch werken en koppeling met spreken en schrijven), vindt plaats in een interactieve omgeving waarin expertvaardigheden zichtbaar worden gemaakt, en bevat gerichte instructie in leesstrategieën. Vanuit het constructie-integratiemodel van Kintsch wordt uitgelegd hoe leerlingen tot dieper tekstbegrip komen en wat dit vraagt van hun begeleiders. Juist voor zwakkere lezers is deze aanpak essentieel. Lees het hele artikel voor praktische inzichten en concrete handvatten voor je begeleiding.
Eye-tracking in het leesonderwijs: Als je weet waar de leerling naar kijkt, wat zou je dan doen? - 30/4
Wat als je als remedial teacher letterlijk kon zien hoe een leerling een tekst leest? Eye-tracking maakt dit mogelijk: met gaze displays worden oogbewegingen tijdens het lezen zichtbaar. Onderzoek van de Radboud Universiteit en Universiteit Utrecht toont aan dat docenten – zelfs zonder training – deze displays deels kunnen interpreteren en op basis daarvan hun onderwijs willen bijsturen. Vooral bij duidelijke leesstrategieën zagen zij mogelijkheden om gerichter feedback te geven. Hoewel deze technologie nog in ontwikkeling is, biedt het veelbelovende kansen om leesstrategieën inzichtelijk te maken en zo het begrijpend lezen te verbeteren. Ook voor leerlingen zelf kunnen gaze displays leerzaam zijn. Meer weten over dit onderzoek en de praktische toepassingen? Lees verder
De klikfactor - 30/4
Lezen en luisteren combineren? Meer focus op tekstinhoud met gesproken schoolboeken - 30/4
Lezen kan een worsteling zijn voor leerlingen met dyslexie. Gesproken schoolboeken – ontwikkeld in opdracht van OCW – bieden hierbij uitkomst. Luisteren maakt leerlingen niet ‘lui’: uit onderzoek blijkt dat mensen met dyslexie informatie auditief net zo goed verwerken als via lezen. Gesproken schoolboeken combineren een fysiek boek met een menselijke voorleesstem, zonder dure software of opvallende hulpmiddelen. Dit bevordert focus, zelfstandigheid en leesplezier. Wel blijft de leesvorm altijd maatwerk, afgestemd op leestaak en -doel. Met de juiste leesstrategieën leren leerlingen gericht gebruik te maken van audio. Lees het hele artikel voor praktische tips en inzichten.
Remedial Playing - 30/4
Van die dingen... - 30/4
Recensies - 30/4
Grijp je kans en meld je aan voor de verschillende gespreksrondes - 30/4
'Als onvermogen wordt uitgelegd als onwil' - 30/3
Het Nederlandse onderwijs is de afgelopen decennia ingrijpend veranderd: samenwerken is nu de norm, van basisschool tot MBO. Maar wat als je sociaal minder behendig bent? Waar we cognitieve verschillen – zoals IQ – wél erkennen, krijgt variatie in sociale vaardigheden amper aandacht. Toch verschilt sociale behendigheid minstens zo sterk als IQ, blijkt uit recente wetenschap. Leerlingen die moeite hebben met sociale situaties raken daardoor snel overvraagd, verkeerd begrepen of onterecht veroordeeld. Samenwerken wordt dan geen leermiddel, maar een struikelblok. Dit opiniestuk pleit voor meer oog voor sociaal onvermogen en minder snelle oordelen over ‘onwil’. In het boek Pijnlijke Contacten wordt dit complexe, vaak onzichtbare probleem verder uitgediept met inzichten en herkenbare voorbeelden uit de praktijk.