Artikel
De cognitieve fundamenten van leesbegrip: Waarom strategieën op zichzelf niet helpen - 33/2
Veel leerlingen leren netjes strategieën toepassen tijdens het lezen: ze stellen vragen, letten op signaalwoorden, maken voorspellingen. En toch blijft het begrip vaak oppervlakkig. Wat gaat er mis? In dit artikel laat Elvira Pont zien dat effectieve strategieën niet kunnen werken zonder een stevige cognitieve basis. Lezen met begrip vraagt méér dan techniek: het vraagt om het kunnen vasthouden, ordenen, verbinden en monitoren van informatie. Pont beschrijft vier cognitieve fundamenten die samen het fundament vormen van leesbegrip: werkgeheugen, informatieverwerking, het kunnen afleiden van verbanden en metacognitie. Als remedial teacher of taalexpert krijg je met dit artikel scherp inzicht in waarom sommige leerlingen blijven hangen in oppervlakkige verwerking – en wat je daaraan kunt doen.
Ondersteuning bij begrijpend lezen - 32/4
Op maat begrijpend Lezen: Ondersteuningsprogramma biedt goede resultaten - 32/3
Begrijpend lezen met impact: programma ‘Op Maat’ laat leerlingen groeien Begrijpend lezen vormt de sleutel tot schoolsucces — en toch worstelen veel kinderen ermee. Hoe breng je daar als onderwijsprofessional verandering in? In dit artikel maak je kennis met Op Maat Begrijpend Lezen, een programma dat niet alleen inzet op motivatie en leesplezier, maar ook aantoonbare resultaten boekt. Leerlingen stijgen één tot twee niveaus op landelijke toetsen, zoals de Citotoets. Ontdek hoe een doordacht model en onderbouwde aanpak het verschil maken, en hoe jij daar direct in je klas van kunt profiteren.
Begrijpend lezen is hot, maar wat werkt nu echt? - 31/2
Begrijpend lezen staat volop in de belangstelling – en dat is hard nodig. De leesmotivatie onder leerlingen is laag, de prestaties dalen en internationale vergelijkingen laten zien dat Nederland terrein verliest. In dit artikel neemt remedial teacher Annemarie Laseur je mee in de actuele staat van het begrijpend leesonderwijs. Wat werkt wél? En hoe kunnen we het tij keren? Aan de hand van recente inzichten en onderzoeken belicht zij drie cruciale pijlers: het belang van achtergrondkennis, een rijkere woordenschat en het strategisch inzetten van leesvaardigheden. Ook wordt duidelijk welke lessen we kunnen trekken uit de PIRLS- en PISA-resultaten, en wat scholen nú al doen om het leesonderwijs te verbeteren. Een must-read voor iedereen die begrijpend lezen weer op de kaart wil zetten — met visie, praktische handvatten en hoopvolle perspectieven.
Taalscaffolding als een complex ambacht van de taalbewuste docent - 31/1
In meertalige klassen is taalsteun cruciaal – maar hoe doen docenten dat eigenlijk? Dit onderzoek laat zien hoe leraren in het Eerste Opvang Anderstaligen (EOA) onderwijs taal gebruiken om begrip en vaardigheden te versterken. Aan de hand van drie praktijkvoorbeelden wordt duidelijk hoe ‘scaffolding’ op woord- en zinsniveau werkt via unpacking en repacking. Docenten blijken taal actief te ondersteunen, vaak verweven met de inhoud van het vak. Taalsteun hoeft dus geen extra taak te zijn, maar juist een krachtig middel om leerlingen inhoudelijk én talig verder te helpen. Lees het hele artikel voor de voorbeelden en inzichten.
Eye-tracking in het leesonderwijs: Als je weet waar de leerling naar kijkt, wat zou je dan doen? - 30/4
Wat als je als remedial teacher letterlijk kon zien hoe een leerling een tekst leest? Eye-tracking maakt dit mogelijk: met gaze displays worden oogbewegingen tijdens het lezen zichtbaar. Onderzoek van de Radboud Universiteit en Universiteit Utrecht toont aan dat docenten – zelfs zonder training – deze displays deels kunnen interpreteren en op basis daarvan hun onderwijs willen bijsturen. Vooral bij duidelijke leesstrategieën zagen zij mogelijkheden om gerichter feedback te geven. Hoewel deze technologie nog in ontwikkeling is, biedt het veelbelovende kansen om leesstrategieën inzichtelijk te maken en zo het begrijpend lezen te verbeteren. Ook voor leerlingen zelf kunnen gaze displays leerzaam zijn. Meer weten over dit onderzoek en de praktische toepassingen? Lees verder
Praktisch en eenvoudig aan de slag met begrijpend lezen -29/3
De Kerndoeltrainer Begrijpend Lezen is ontwikkeld door Natascha Valen en Renate Hoogendoorn en biedt wetenschappelijk onderbouwde lessen begrijpend lezen voor het basisonderwijs. De methode is flexibel inzetbaar, sluit aan bij de kerndoelen 4 t/m 9 en richt zich op leerdoelen zoals tekstdoel, woordenschat, samenvatten en voorspellen. De lessen zijn gebaseerd op de Zelfdeterminatietheorie (ZDT) van Ryan & Deci, waarbij motivatie, autonomie en competentie centraal staan. Leerlingen kunnen op eigen niveau en tempo werken en kiezen soms zelf met welke les ze aan de slag gaan. Voor remedial teachers biedt de trainer de mogelijkheid om gericht te werken aan specifieke leerdoelen, met gevarieerde tekstsoorten en interactieve werkvormen. Herhaling is ingebouwd in de opbouw van de lessen, zodat strategieën effectief worden ingeoefend. De methode stimuleert leesplezier, samenwerking en zelfreflectie en is zowel geschikt voor extra oefening als uitdaging binnen én buiten de klas.