In vorige edities hebben we verschillende leerlingvolgsystemen onder de loep genomen. We zijn aangekomen bij het laatste leerlingvolgsysteem: IEP Leerlingsvolgsysteem van Bureau ICE. We gaan in gesprek met productmanager Janneke Helsloot en zoomen in op de mogelijkheden van de IEP Eindtoets en het IEP Leerlingvolgsysteem. Hoe kun je als remedial teacher de resultaten interpreteren? En hoe onderscheidt IEP zich van andere leerlingvolgsystemen?
IEP Eindtoets
In schooljaar 2014-2015 werd de Wet Primair Onderwijs van kracht. In deze wet werd aangegeven dat er naast de aanbieder van de Centrale Eindtoets ook andere aanbieders mochten zijn. Bureau ICE heeft zich toen aangemeld met de IEP Eindtoets. “Vanaf het eerste jaar dat het mogelijk was, waren wij erbij”, aldus Janneke Helsloot. Dit jaar nemen 2.600 scholen de IEP Eindtoets af en maken dus meer dan 65.000 leerlingen deze toets. Het is mogelijk om te kiezen tussen een papieren versie of een digitale adaptieve variant. Per leerling kan bepaald worden welke versie het meest passend is.
Met de IEP Eindtoets worden in twee dagdelen van twee uur de verplichte onderdelen lezen, taalverzorging en rekenen gemeten. De vragen van de papieren toets lopen op van makkelijk naar moeilijk, waardoor ieder kind een succesgevoel kan ervaren. Daarnaast worden er ook open vragen gesteld. Deze manier van bevragen verhoogt de validiteit van de toets. Taal vormt geen struikelblok bij rekenen. In de toets zijn veel kale rekensommen opgenomen. De digitale toets is adaptief; de vragen die een leerling krijgt, zijn afgestemd op het niveau dat een leerling tijdens de toets laat zien.
Vanaf schooljaar 2023-2024 verandert de wet rondom eindtoetsing, een uitgebreid artikel hierover is te vinden in het eerste Tijdschrift van dit jaar. De eindtoets wordt dan een doorstroomtoets1. Vanaf dat schooljaar wordt de IEP Eindtoets de IEP Doorstroomtoets. Dit geldt voor alle eindtoetsen.
Leergerichte aanpak
Een kind is meer dan rekenen en taal, ook zijn sociaalemotionele ontwikkeling, leeraanpak en creatief vermogen maken hem tot wie hij is. Kijken naar een compleet kind betekent dat je kijkt naar hoofd, hart en handen. Janneke vertelt dat de meeste leerlingvolgsystemen (LVS) maar een smal gedeelte toetsen, namelijk rekenen, spelling en begrijpend lezen. “Het gaat bij IEP niet om de behaalde percentielscore. Jouw plek in de maatschappij wordt niet
alleen bepaald door cognitieve resultaten”, legt Janneke uit. “Het IEP Leerlingvolgsysteem is voor leerlingen uit groep 3 tot en met groep 8. Het brengt de ontwikkeling en de talenten van ieder kind in kaart. De nadruk wordt gelegd op de persoonlijke ontwikkeling, waarbij de uitslag inzicht geeft in de volgende ontwikkelstap van de leerling. Het LVS is gebaseerd op een leergerichte aanpak in plaats van een prestatiegerichte aanpak. Leerlingen worden dan ook niet met elkaar vergeleken. De bekende I t/m V zie je bij dit LVS niet terug, want achter een toetsresultaat kan juist een wereld van groei verborgen liggen die je anders niet inzichtelijk maakt.” IEP biedt een digitaal volgsysteem (met ook mogelijkheden om op papier te toetsen) waarin de leerlingen worden gevolgd op taal en rekenen via leerlijnen (onderbouw) en via de referentieniveaus (bovenbouw). Daarnaast worden er ook meetinstrumenten aangeboden voor hart en handen, zoals de leeraanpak, sociaal-emotionele ontwikkeling en creatief vermogen. Inmiddels werken meer dan 1.100 scholen met dit LVS.
Voor groep 1 en 2 zijn er observatie instrumenten voor rekenen en taal beschikbaar. Vanaf schooljaar 2023-2024 verschijnen er voor groep 1 en 2 ook instrumenten voor hart en handen. Hierdoor is er een complete IEP-lijn voor groep 1 tot en met groep 8 beschikbaar.
Inzicht Eigen Profiel
IEP staat voor Inzicht Eigen Profiel. De resultaten van het leerlingvolgsysteem worden getoond via spindiagrammen. In een spindiagram is af te lezen in welke mate een leerling vindt dat bepaalde aspecten op hem van toepassing zijn. Dit beeld, in combinatie met het beeld van de leerkracht en zijn ouder(s)/verzorger(s) geeft een leerling Inzicht in zijn Eigen Profiel (IEP).
Zes waarden
- Minder toetsstress
- Compleet kindbeeld
- Betekenisvol toetsen
- Positieve insteek
- Eigenaarschap leerling
- Nakijktijd wordt leerlingtijd
Analyseren met een talentenkaart
IEP werkt met een talentenkaart. Ook hier is de indeling terug te vinden van hoofd, hart en handen. Deze talentenkaart is bedoeld voor de leerkracht, maar ook voor de ouders en de leerling zelf. Voor een remedial teacher is het belangrijk om goed de leergroeimeter van de ‘hoofd’-toetsen te bekijken. Wanneer deze leergroeimeter bijna niet gevuld is, betekent het dat deze leerling nauwelijks gegroeid is. Dat geeft reden tot verdere analysering en remediëring, bijvoorbeeld door een remedial teacher.
Met de detailscores kun je vervolgens per domein zien waar het goed gaat en waar nog achterstand is. De domeinen taalverzorging, lezen en rekenen staan hier verder uitgewerkt. Ook staat er vermeld hoeveel vragen de leerling goed heeft gemaakt. Wanneer een leerling een vraag over samenvatten niet juist beantwoordt, heeft hij 0 van de 1 goed. Hierdoor lijkt er in eerste instantie een grote uitval, maar het is belangrijk het resultaat in perspectief te plaatsen van de hoeveelheid vragen.
Geef de leerling eigenaarschap
Janneke sluit het gesprek af met een toelichting op de meerwaarde die IEP volgens haar te bieden heeft. “Het LVS kijkt naar het complete kind, dus met het hoofd, hart en handen. Met deze insteek doe je recht aan alles wat een kind in huis heeft. Daarnaast worden kinderen niet vergeleken met andere kinderen, met andere groepen of een landelijk gemiddelde. Het gaat erom wat het kind zelf laat zien.
Door het gebruik van een talentenkaart geef je eigenaarschap aan de leerling. We merken dat kinderen goed in staat zijn om hun eigen talentenkaart te bestuderen en hierdoor veel meer betrokken worden bij hun eigen ontwikkeling.”
1Kijk voor meer informatie op rijksoverheid.nl (scan de QR-code) en lees het artikel in de vorige editie van Tijdschrift voor Remedial Teaching.
