U bent hier:

Recensies - 33/2

Achtergrond

1. Het Zakboek voor het Begeleiden van Startende Leraren en Zij-instromers

Wessel weet de theorie helder en beknopt te vertalen naar concrete handvatten, wat vooral voor drukke begeleiders en schoolleiders een verademing is. De duidelijke structuur en de overzichtelijke indeling maken het boek toegankelijk en makkelijk doorzoekbaar. Elk hoofdstuk bevat praktijkvoorbeelden en reflectieve vragen die de lezer aanzetten tot nadenken over hun eigen begeleidingspraktijk. Daarnaast is de focus op de unieke behoeften van startende leraren en zij-instromers een waardevolle toevoeging. Wessel benadrukt het belang van een op maat gemaakte aanpak, wat de effectiviteit van de begeleiding vergroot. Een belangrijk verbeterpunt is de beperkte diepgang van sommige onderwerpen. Hoewel het boek veel nuttige tips biedt, blijft de theoretische onderbouwing soms oppervlakkig. Daarnaast is de focus voornamelijk gericht op de praktijk in het primair en voortgezet onderwijs. Voor begeleiders in het mbo of hoger onderwijs zijn de voorbeelden en tips soms minder relevant. Een breder scala aan voorbeelden uit verschillende onderwijscontexten zou de toepasbaarheid van het boek vergroten.

Conclusie Het Zakboek voor het Begeleiden van Startende Leraren en Zij-instromers is een nuttige en toegankelijke gids voor begeleiders die praktische tips zoeken voor hun rol. Karin Wessel weet complexe onderwerpen begrijpelijk te maken en biedt veel handige hulpmiddelen. Echter, voor lezers die een diepere theoretische onderbouwing of meer gevarieerde voorbeelden zoeken, blijft het boek achter. Ondanks deze tekortkomingen blijft het een waardevol startpunt voor wie nieuw is in het begeleiden van startende leraren en zij-instromers.

2. Sterker in taal door spel - Over taalstimulering bij jonge kinderen

Eveline Bogers (leerkracht en onderwijsadviseur) geeft in haar boek ‘Sterker in taal door spel’ praktische tips om door middel van spel het taalbegrip van (meertalige) leerlingen te vergroten. Ze besteedt in haar boek ook aandacht aan het verband tussen executieve functies en taalontwikkeling. Tijdens spel kan de rekenontwikkeling ook gestimuleerd worden.

Taal en spel zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als kinderen spelen, hebben ze taal nodig om innerlijke processen en gedrag te sturen. Hierbij gebruiken kinderen innerlijke, non-verbale en verbale taal. Naarmate het spel complexer wordt, hebben ze meer taal nodig. Spel is dus een natuurlijke activiteit om een taal te leren. Omgekeerd heeft taal ook een positieve invloed op de spelontwikkeling van het kind. Door spel ontdekken kinderen de wereld om zich heen.

Bijna ieder hoofdstuk bevat informatie over meertaligheid en nieuwkomers. Voor deze kinderen is het ook heel erg belangrijk om via spel de taal te leren. De auteur richt zich aan het einde van haar boek ook op de midden- en bovenbouw en hoe je door middel van complexere spellen, het taalleren en het taal versterken stimuleert. Allemaal om het taaldenkniveau van kinderen naar een hoger plan te tillen. Een prachtig boek voor veel onderwijsmensen, waaronder ook zeker de remedial teachers! Het boek is duidelijk praktisch, helder en goed onderbouwd! Met al deze inzichten kun je als onderwijsprofessional voor kinderen een leeromgeving creëren, die aan alle voorwaarden voldoet om de taalontwikkeling van kinderen spelenderwijs te bevorderen. Waardevol en effectief spel bij jonge kinderen vraagt om deskundigheid van de onderwijsprofessional.

3. Podcast -  De Wijsneuzen is de titel van de podcast van Vernieuwenderwijs

Vernieuwenderwijs is een organisatie van docenten en onderwijskundigen die scholen en opleidingen in vo, mbo, hbo en wo helpen te komen tot krachtig onderwijs. De thema´s waar zij zich mee bezig houden: visieontwikkeling, curriculum en toetsing, komen ook terug in de Podcast. In elke aflevering van ongeveer 20 minuten wordt een concrete vraag beantwoord volgens een vaste opbouw. WAAROM is de vraag belangrijk voor het onderwijs? WAT houdt het onderwerp precies in? En HOE kun je de opgedane kennis toepassen in de praktijk?

Aflevering 42: Hoe voorkom je gelaagdheid in je curriculum? Ik luister de podcast puur vanuit nieuwsgierigheid en kan me nog geen beeld vormen bij deze vraag. Twintig minuten later snap ik de vraag, herken ik het probleem en stel ik me werksituaties voor waarbij de voorgestelde oplossing van pas kan komen. Met gelaagdheid bedoelen de makers de grote hoeveelheid termen die in het beroepsonderwijs gebruikt wordt om leerdoelen op allerlei niveaus te omschrijven. Naarmate de leerdoelen steeds verder worden gespecificeerd, gaat de samenhang steeds meer verloren. Het wordt lastiger samenwerken in een schoolteam als er geen gemeenschappelijke taal is. Het advies van de Wijsneuzen: houd het bij drie lagen en schrap de rest. Die drie lagen zijn: de landelijke doelen voor een bepaalde opleiding, de vertaling daarvan naar de schoolsituatie en de succescriteria waaraan studenten kunnen afmeten hoe ze ervoor staan. Dankzij de heldere opbouw en de concrete uitleg is dit een boeiende en leerzame podcast. De makers benoemen daarbij expliciet of ze ervaringskennis of theoretische kennis overdragen. Luisteren dus, naar de Wijsneuzen.

4. Perfectie en prestatiedruk 

Tamara Luijer werpt in Perfectie en prestatiedruk een kritische blik op de steeds hogere eisen die onze maatschappij – en in het bijzonder het onderwijs – stelt aan kinderen en jongeren. Als remedial teacher is dit een thema dat direct raakt aan de dagelijkse praktijk: leerlingen die worstelen met faalangst, perfectionisme en de druk om te presteren. Dit boek biedt niet alleen inzicht in de oorzaken van deze problematiek, maar geeft ook handvatten om kinderen beter te begeleiden.

Luijer combineert theoretische wetenschappelijke inzichten met praktijkvoorbeelden. Ze legt uit hoe prestatiedruk ontstaat, welke rol school en ouders hierin spelen en welke gevolgen dit kan hebben voor de mentale gezondheid van kinderen. Het meest waardevol voor remedial teachers is haar focus op wat wél werkt: hoe je een groeimindset stimuleert, hoe je omgaat met perfectionisme en hoe je kinderen helpt bij het stellen van realistische doelen.

Wat dit boek extra relevant maakt, is de aandacht voor de impact van prestatiedruk op verschillende typen leerlingen. Vooral kinderen met leerproblemen, zoals dyslexie of ADHD, lopen extra risico om vast te lopen in perfectionisme. Ze ervaren vaak dat hun inspanningen niet altijd tot de gewenste resultaten leiden, wat kan resulteren in uitstelgedrag of juist overmatig doorzetten. Luijer biedt concrete strategieën om hen te ondersteunen, zonder dat ze de lat nog hoger leggen. Achterin de bijlagen staan vragenlijsten voor ouders, leerlingen en ook zijn er diverse producten beschikbaar die je via de uitgever Pica met een speciale code kunt downloaden.

Voor remedial teachers is Perfectie en prestatiedruk een waardevolle aanvulling op de kennis over motivatie en zelfregulatie. Vooral omdat het boek ook aanzet tot reflectie. Want bij belangrijke onderwerpen worden reflectievragen gesteld die je als lezer uitnodigen om na te denken over je eigen waarnemingen en ervaringen.