Terugblik LBRT Boekenclub – 4 juni 2025
Perfectionisme en prestatiedruk onder de loep: kwetsbaarheid, controle en kansen voor het onderwijs
Tijdens de allereerste editie van de LBRT Boekenclub stond het boek Perfectionisme en prestatiedruk van orthopedagoog Tamara Luijer centraal. Het thema bleek uiterst actueel. Er waren veel onderwijsprofessionals aanwezig die dagelijks van dichtbij zien hoe prestatiedruk leerlingen én henzelf onder spanning zet.
Luijer, gespecialiseerd in internaliserende problematiek bij kinderen en jongeren, werd welkom geheten en verzorgde een inhoudelijk rijke uitleg over het boek; waarin zij de maatschappelijke urgentie van het onderwerp onderbouwde met recente cijfers, praktijkvoorbeelden en fragmenten uit onderzoek en media. Jongeren ervaren prestatiedruk steeds vaker als verlammend, vertelde ze, en perfectionisme blijkt in sommige gevallen niet alleen een drijvende kracht, maar ook een risicofactor voor burn-out, depressie en zelfs suïcidaliteit.
In haar verhaal maakte Luijer onderscheid tussen interne druk – de eisen die jongeren zichzelf opleggen – en externe druk, zoals verwachtingen vanuit school, ouders en sociale media. Ze liet overtuigend zien hoe deze elkaar kunnen versterken, zelfs als ouders of leraren zich van geen druk bewust zijn. “Complimenten kunnen onbedoeld de lat nóg hoger leggen,” zo stelde ze, “waardoor kinderen het gevoel krijgen voortdurend te moeten presteren om hun waarde te bewijzen.”
Deelnemers gingen actief in gesprek en stelden vragen over herkenbare dilemma’s: hoe stimuleer je groei zonder extra druk? Wat als ouders zelf perfectionistisch zijn – en dat onbedoeld doorgeven? En hoe kun je leerlingen helpen ruimte te maken voor falen zonder hun motivatie te ondermijnen?
Naast inzichten uit het boek kregen de aanwezigen praktische handvatten aangereikt, zoals het werken met een groeimindset, het aanleren van zelfcompassie en het creëren van een veilige leeromgeving waarin fouten maken expliciet wordt genormaliseerd. De interactieve oefening met de Yerkes-Dodson-curve – een grafiek die laat zien hoe spanning en prestatie zich tot elkaar verhouden – bracht een waardevol reflectiemoment op gang: waar sta jij zelf op deze curve, en wat straal je onbewust uit naar je omgeving? Ook de rol van ouders kwam uitgebreid aan bod. Verschillende deelnemers deelden casussen waarin ouderbetrokkenheid óf juist het gebrek daaraan een sleutelrol speelde in de begeleiding van kinderen met perfectionistische trekken. Daarbij kwam ook de complexe relatie met faalangst en controlebehoefte aan de orde.
De bijeenkomst werd afgesloten met een warm dankwoord aan Tamara Luijer, die uitgebreid de tijd nam om vragen te beantwoorden. De betrokkenheid van de deelnemers, de persoonlijke verhalen én de open sfeer maakten deze eerste editie tot een inspirerende start van de LBRT Boekenclub.